ตร้า-บล่ายในสังคมวัฒนธรรมชนเผ่าม้งจังหวัดเชียงใหม่

Tra-Blai in Hmong music culture, Chiangmai province

Name: อ่างทอง จรูญสกุลวงศ์

ThaSH: เครื่องดนตรี -- ม้ง

ThaSH: ตร้า-บล่าย

Abstract: การวิจัยเรื่องตร้า-บล่าย ในสังคมวัฒนธรรมชนเผ่าม้งจังหวัดเชียงใหม่ เป็นการวิจัยโดยใช้ระเบียบ วิธีวิจัยทางมานุษยดนตรีวิทยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของตร้า-บล่ายที่มีต่อสังคม วัฒนธรรมม้ง ลักษณะทางกายภาพของตร้า-บล่ายและบทเพลงตร้า-บล่าย ผลของการวิจัยมีดังนี้ ตร้า-บล่ายเป็นเครื่องดนตรีที่อยู่ในสังคมวัฒนธรรมดนตรีม้งมายาวนาน ประกอบเข้ากับ ความเชื่อ ศาสนาของม้งอย่างลงตัว เข้ามามีบทบาทในวิถีชีวิตม้งด้านความบันเทิง การเรียกวิญญาณ การเกี้ยวพาราสีระหว่างหนุ่มสาว และเป็นสื่อในการถ่ายทอดศิลปวัฒนธรรม ผู้ที่สามารถบรรเลงต ร้า-บล่ายได้จะเป็นที่เคารพนับถือในสังคม ตร้า-บล่ายประกอบด้วย 3 ส่วน คือ ลิ้น ทำจาก ทองเหลือง เลาหรือท่อ ทำจากโช่งเค่ง และ ลำโพงทำจากผลน้ำเต้า การสร้างสร้างตร้า-บล่าย เมื่อ เตรียมวัสดุอุปกรณ์ พร้อมแล้ว เจาะรูท่อ ติดลิ้น ปรับเสียงให้เข้ากัน ติดลำโพง ตร้า-บล่ายในจังหวัด เชียงใหม่เป็นตร้า-บล่ายที่มี 6 รู 7 เสียง เสียงที่ 1 กับเสียงที่ 7 มีความใกล้เคียง 1 ช่วงทบเสียงของ ดนตรีสากล ลักษณะการเป่าตร้า-บล่ายมี 2 ลักษณะ คือ การเป่าด้านข้างและการเป่าตรง บทเพลงตร้า-บล่ายแบ่งตามกลุ่มเสียงที่ใช้ ได้ 4 ประเภทดังนี้ 1. กลุ่มเสียงเซิง เป็นกลุ่มเสียงที่ประกอบด้วยเสียง 1 2 4 5 6 2. กลุ่มเสียงลา เป็นกลุ่มเสียงที่ประกอบด้วยเสียง 1 2 4 5 6 7 3. กลุ่มเสียงแสง เป็นกลุ่มเสียงที่ประกอบด้วยเสียง 1 3 4 5 4. กลุ่มเสียงสือ เป็นกลุ่มเสียงที่ประกอบด้วยเสียง 1 2 4 6 7 บทเพลงตร้า-บล่ายมีลัษณะเป็นประโยคต่อเนื่องกันไป ไม่มีการบรรเลงย้อนกลับ ประกอบด้วย 3 ส่วนใหญ่ ๆ คือ ส่วนขึ้นต้น ส่วนเนื้อหา และส่วนจบ ทิศทางการเคลื่อนที่ของแนว ทำนองส่วนใหญ่กระโดดไปมาโดยใช้โน้ตเขบ็ต 1 ชั้น และโน้ตเสียงลากยาว การบรรจุคำมีลักษณะ เป็น 1 คำต่อ 1 เสียง จำนวนพยางค์ในแต่ละประโยคไม่มีความสัมพันธ์กัน การใช้คำในแต่ละกลุ่ม เสียงส่วนใหญ่คำที่มีวรรณยุกต์เสียงโทใช้กับระดับเสียงต่ำ ส่วนคำที่มีวรรณยุกต์เสียงตรีและจัตวา ใช้กับระดับเสียงสูง บทเพลงตร้า-บล่ายส่วนใหญ่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องความรักระหว่างหนุ่มสาว มี การสอดแทรก วิถีชีวิต ความเชื่อ ขนบธรรมเนียมประเพณีเข้าไปในบทเพลง

Abstract: This research of Tra-Blai in Hmong music Culture, Chiengmai Province is based on an Ethnomusicology and aims to study of the role Tra-Blai takes towards socio-cultural of Mhong, Tra-Blai Organology and Tra-Blai Music. The result from the study are : Tra-Blai has existed in Hmong society for a very long time. It shares in part of Mhong faith and religion in a perfect harmony. The role of Tra-Blai can be found in an entertainment, spirit ritual and bantering of men and women together as a medium in cultural communication. One who has an ability to perform Tra-Blai will gain respect within Mhong society. Tra-Blai consists of 3 parts; a bronze reed, a body made of Chong-keng, and resonant made of gourd. In Tra-Blai invention, after materials preparation, perforation is made in the body, built in reed, adjusting pitch, and built in gourd resonant. Chiengmai’s Trablai has 6-7 holes. The first pitch and the seventh pitch is almost equivalent to an octave in western music. There are 2 methods of blowing; side-blown and direct-blown. Tra-Blai music is separated into 4 groups by its occupied modes as: 1. Serng mode consists of pitch 1 2 4 5 6 2. La mode consists of pitch 1 2 4 5 6 7 3. Saeng mode consists of pitch 1 2 4 5 6 7 4. Sue mode consists of pitch 1 2 4 6 7 Tra-Blai musical characteristic is made with continuous phrases without repetition. Phrasing consists of 3 main parts; head, body and tail. Melodic motion is mostly conjunct by sixteenth note and long note. Text setting is made by syllabic without relationship of number of syllables per phrase. The lyric mostly depends on the sounding accent which having “To” accent with low pitches, “Tree” and “Jattawa” accent with high pitches. Tra-Blai’s lyrics concern the love of young people interpolated with norms, tradition, and faith.

มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: อรวรรณ บรรจงศิลป

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2549

Modified: 2021-07-31

Issued: 2553-06-01

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

ISBN: 9740469876

CallNumber: วพ อ594ต 2549

tha

เชียงใหม่

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ดนตรี

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4636004.pdf	2.07 MB	159	2024-04-08 13:02:18

ใช้เวลา

0.285688 วินาที