ผลของการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินต่อการชะล้างพังทลายของดินบริเวณลุ่มน้ำสาขายมตอนบน

Effects of land use change on soil erosion upper Yom subwatershed

Name: ปัทมา เผื่อแผ่

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (การจัดการลุ่มน้ำและสิ่งแวดล้อมป่าไม้) 2564

Classification :.LCCS: SD425

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สาขาการจัดการลุ่มน้ำและสิ่งแวดล้อมป่าไม้ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: การใช้ที่ดิน -- ลุ่มน้ำยม

ThaSH: การกร่อนของดิน -- ลุ่มน้ำยม

Abstract: ผลของการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินต่อการชะล้างพังทลายของดิน บริเวณลุ่มน้ำสาขายมตอนบน มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2550 - 2561 โดยใช้โปรแกรมทางด้านระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อ จำลองสถานการณ์การใช้ที่ดินตามการกำหนดมาตรการการใช้ที่ดินในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำที่ 1 และ 2 พร้อมทั้งประยุกต์ใช้แบบจำลอง Dyna-CLUE ในการคาดการณ์การใช้ที่ดินในอนาคต และใช้สมการการสูญเสียดินสากล (USLE) ในการประเมินการชะล้างพังทลายของดินจากรูปแบบการใช้ที่ดินที่แตกต่างกัน ผลการศึกษาพบว่า ระหว่างปี พ.ศ. 2550-2561 พื้นที่ป่าผลัดใบสมบูรณ์มีพื้นที่ลดลงมากที่สุด เท่ากับ 101.57 ตารางกิโลเมตร โดยเปลี่ยนแปลงเป็นพื้นที่พืชไร่มากที่สุด เท่ากับ 88.78 ตารางกิโลเมตร และมีการเพิ่มขึ้นของพื้นที่ไม้ยืนต้นเป็นอย่างมาก การจำลองสถานการณ์การใช้ที่ดินตามการกำหนดมาตรการการใช้ที่ดินในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำที่ 1 และ 2 ทำให้มีพื้นที่ป่าไม้ผลัดใบสมบูรณ์เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.89 ของพื้นที่ทั้งหมด มีอัตราการชะล้างพังทลายของดินอยู่ในช่วง 6.61-14.66 ตันต่อเฮกแตร์ต่อปี ส่วนการคาดการณ์การใช้ที่ดินในอนาคตโดยใช้แบบจำลอง Dyna-CLUE ภายใต้เงื่อนไขการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินตามค่าสัดส่วนการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินระหว่าง ปี พ.ศ. 2550-2561 พบว่า พื้นที่ป่าไม้และพื้นที่อื่น ๆ ลดลง 133.27 ตารางกิโลเมตร พื้นที่เกษตรกรรมเพิ่มขึ้น 124.13 ตารางกิโลเมตร มีอัตราการชะล้างพังทลายของดินอยู่ในช่วง 7.44-23.32 ตันต่อเฮกแตร์ต่อปี และภายใต้เงื่อนไขการเพิ่มขึ้นของพื้นที่เกษตรกรรมร้อยละ 3 พบว่า พื้นที่อื่น ๆ และพื้นที่ป่ารอสภาพฟื้นฟูลดลง เท่ากับ 59.37 ตารางกิโลเมตร มีอัตราการชะล้างพังทลายของดินอยู่ในช่วง 7.17-20.70 ตันต่อเฮกแตร์ต่อปี นอกจากนี้พบว่า รูปแบบการใช้ที่ดินตามการกำหนดมาตรการการใช้ที่ดินในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำที่ 1 และ 2 ร่วมกับการทำขั้นบันไดดินในพื้นที่เกษตรกรรม มีอัตราการชะล้างพังทลายของดินน้อยที่สุดเท่ากับ 6.61 ตันต่อเฮกแตร์ต่อปี This study assessed the effects of land use change on soil erosion at Upper Yom Subwatershed. The objectives are the land use change during 2007 - 2018 and the appropriate land usebased on the watershed classification (class I and II) by using GIS, and apply the DynaCLUE model to predicting land use in the future. Moreover, USLE was used for soil erosion estimation in the different land use. The results showed thatduring2007 -2018 the dense deciduous forest area was the most decreased 101.57 square kilometers, that to change was the most field crop area 88.78 square kilometers and the perennial crop area was the most increased. The suitable land use based on the watershed classification (class I and II) increases the dense deciduous forest area about 3.89% of the total area and soil erosion were approximately 6.61 to 14.66 tons/hectare/year.For the future land use prediction using Dyna-CLUE model under condition as land use change trend during 2007 - 2018 showed that the forest and miscellaneous land was decreased 133.27 square kilometers, while the agricultural area was increased 124.13 square kilometers and soil erosion were approximately 7.44 to 23.32 tons/hectare/year. The conditions as agricultural area expansion in the miscellaneous land and degraded forest about 3% of the total area showed that the miscellaneous land and degraded forest was decreased 59.37 square kilometers and soil erosion were approximately 7.17 to 20.70 tons/hectare/year. The result found that the suitable land use based on the watershed classification (class I and II) with the soil and water conservation with terracing was the most decreasing of soil erosion rate is 6.61 tons/hectare/year.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: สมนิมิตร พุกงาม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: วีนัส ต่วนเครือ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2564

Modified: 2568-07-14

Issued: 2568-07-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2564/pattama-phu-all.pdf

CallNumber: SD425 .ป114

tha

Spatial: ลุ่มน้ำยม

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การจัดการลุ่มน้ำและสิ่งแวดล้อมป่าไม้

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	pattama-phu-all.pdf	8.41 MB

ใช้เวลา

0.023694 วินาที