การคัดเลือกสายพันธุ์มันสำปะหลัง ด้วยลักษณะทางสัณฐานวิทยาและตรวจสอบการแสดงออกของยีนภายใต้สภาวะแล้ง

Selection of cassava accessions with morphological characteristics and analysis of gene expression under drought condition

Name: ชิดชนก ประกอบ

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (พืชไร่) 2563.

Classification :.LCCS: SB211.C3

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาพืชไร่ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: มันสำปะหลัง -- การปรับปรุงพันธุ์

ThaSH: มันสำปะหลัง -- สัณฐานวิทยา

ThaSH: มันสำปะหลัง -- การแสดงออกของยีน

ThaSH: มันสำปะหลัง -- การเจริญเติบโต -- ปัจจัยภูมิอากาศ

Abstract: มันสำปะหลังเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ปลูกมากในแทบทุกภาคของประเทศ โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งมีพื้นที่ปลูกมากที่สุด ถึงแม้ว่าจะเป็นพืชที่ใช้น้ำน้อย แต่น้ำก็มีความจำเป็นการในการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตของมันสำปะหลัง ซึ่งในบางพื้นที่ของประเทศไทยพบปัญหาฝนทิ้งช่วงและภัยแล้งอาจส่งผลต่อผลผลิตของมันสำปะหลังได้ ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการปรับตัวของมันสำปะหลังต่อสภาวะแล้งที่เกิดขึ้นตามฤดูกาลในช่วงมันสำปะหลังอายุ 8 10 และ 12 เดือนซึ่งเป็นช่วงเข้าสู่ฤดูแล้งในแปลงทดสอบที่ปลูกจังหวัดนครราชสีมาตั้งแต่เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2561 จากการประเมินศักยภาพการทนแล้งของเชื้อพันธุกรรมมันสำปะหลัง ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางสัณฐานในเชื้อพันธุกรรมต่าง ๆ จะเห็นว่าในช่วงอายุ 8 เดือน กับ 10 เดือน มีสหสัมพันธ์กันในเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญยิ่งในทุกค่า ยกเว้นค่าการคงใบกับค่าความกว้างใบ ในช่วงอายุ 12 เดือน มันสำปะหลังมีอัตราการเจริญเติบโตที่ดีขึ้นเนื่องจากได้รับน้ำฝน จะเห็นได้จากค่าสหสัมพันธ์ของลักษณะทางสัณฐานในมันสำปะหลังสายพันธุ์ต่าง ๆ ช่วงอายุ 10 เดือน กับ 12 เดือน ซึ่งมีสหสัมพันธ์กันในเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญยิ่ง และค่าร้อยละของสัดส่วนการคงใบของมันสำปะหลัง เมื่ออายุ 10 เดือนมีค่าต่ำกว่าที่ 8 และ 12 เดือน เนื่องจากฝนทิ้งช่วงทำให้มันสำปะหลังลดการคายน้ำด้วยการลดจำนวนใบ แต่การปรับตัวต่อสภาพแล้งแต่ละสายพันธุ์แตกต่างกันออกไป บางสายพันธุ์มีการฟื้นตัวดีหลังจากได้รับน้ำ ต่อมาได้นำมันสำปะหลังพันธุ์ CM3306-4 SM1411-5 MMal33 และ No.13 ที่คัดเลือกจากข้อมูลดัชนีการคัดเลือกในแปลง นำมาศึกษากลไกการปรับตัวทางสัณฐาน รวมถึงการแสดงออกของยีน ATTF1 ALDH1 MSD1 และ GF141 ที่ตอบสนองต่อสภาวะแล้งของมันสำปะหลังในโรงเรือน โดยวิธี Relative quantification real-time PCR ซึ่ง ATTF1 มีการตอบสนองต่อสภาวะแวดล้อมในระยะเริ่มงดน้ำ แสดงให้เห็นแนวโน้มว่าทนทานและมีการปรับตัวในสภาวะแล้งช่วงต้นได้ดี หลังจากกลับมาให้น้ำ ALDH1 และ GF141 ตอบสนองต่อสภาวะแวดล้อมในระยะฟื้นตัวหลังสภาวะแล้งได้ดี แสดงให้เห็นแนวโน้มว่าสามารถกลับมาเจริญเติบโตได้ดีหลักจากที่ได้รับน้ำอีกครั้ง องค์ความรู้ที่ได้งานวิจัยนี้จะเป็นประโยชน์ในการประเมินเชื้อพันธุกรรมมันสำปะหลังทนแล้งเพื่อการปรับปรุงพันธุ์มันสำปะหลังที่มีความทนทานต่อสภาวะแล้งต่อไปในอนาคต Cassava is an important crop in Thailand. It is grown across the country, mostly in the northeast. Although cassava is less-water-using plants, water is an important factor for cassava growth and yield. In some areas of Thailand, sporadic rainfall can occur during rainy season in many areas of Thailand nowadays. The objective of this research was to study the adaptation characteristics of cassava to seasonal drought during cassava aged 8, 10 and 12 months in the test plots planted in Nakhon Ratchasima from May 2017 to the month. April 2018. Drought adaptive potential of cassava germplasm and the relationship between morphological characteristics in various cassava lines were evaluated. At the age of 8 and 10 months, there is a significant positive correlation between all values except the leaf retention and leaf width. Values during the age of 12 months showed better growth rate due to recovery. Between the age of 10 and 12 months, there is a significant positive correlation and the percentage of leaf retention at the age of 10 months is lower than those of 8 and 12 months because of the cease of rainy period causing cassava dehydration and reducing the number of leaves but adaptation to drought in each variety is different. Some varieties have recovered well after receiving water. Cassava lines, CM3306-4, SM1411-5, MMal33 and No.13, were selected from the selection index from field to be evaluated the morphological characteristics and the expression of ATTF1, ALDH1, MSD1 and GF141 genes which respond to the drought condition in the greenhouse by relative quantification real-time PCR. ATTF1 responded to drought at the beginning of the water shortage showing a tendency to be durable and adapt well in the early drought conditions After re-watering phase, ALDH1 and GF141 genes were able to respond well to the recovery phase showing adaptive

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ภัศจี คงศีล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: ปิยะ กิตติภาดากุล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Name: ยินดี ชาญวิวัฒนา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2568-06-25

Issued: 2568-06-25

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/chidchanok-pra-all.pdf

CallNumber: SB211.C3.ช34

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พืชไร่

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	chidchanok-pra-all.pdf	9.23 MB

ใช้เวลา

0.020865 วินาที