พลวัตและการสืบต่อพันธุ์ของพรรณไม้ป่าดิบเขาระดับต่ำภายหลังการฟื้นฟู บริเวณอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จังหวัดเชียงใหม่

Lower montane forest dynamics and tree regeneration after restoration at Doi Suthep-Pui National Park, Chiang Mai province

Name: สถิตย์ ถิ่นกำแพง

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (การบริหารทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม) 2562.

Classification :.LCCS: QK364

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาการบริหารทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: พลวัตของพืชพรรณ -- อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

ThaSH: สังคมพืช -- อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

ThaSH: การฟื้นฟูป่า -- อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

Abstract: การฟื้นฟูป่าในพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมสามารถดำเนินการได้หลากหลายวิธีและอาจเห็นผลสัมฤทธิ์ที่แตกต่างกัน การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพลวัติป่าดิบเขาฟื้นฟูที่มีรูปแบบการฟื้นฟูแตกต่างกัน บริเวณอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย โดยใช้แปลงถาวรขนาด 100 เมตร x 100 เมตร จำนวน 5 แปลง ที่สร้างไว้ในปี 2554 ในพื้นที่ป่าดิบเขาธรรมชาติ ป่าฟื้นฟูตามธรรมชาติและป่าปลูก ทำการติดตามพลวัตป่าในปี พ.ศ. 2562 ทำการวัดขนาดไม้เดิมและจดบันทึกต้นไม้ตาย จากนั้นทำการติดหมายเลขต้นไม้ใหม่ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเพียงอกตั้งแต่ 2 เซนติเมตร พร้อมทั้งวัดขนาดและระบุชนิด ผลการศึกษา พบว่าความหลากชนิดไม้ในป่าฟื้นฟูตามธรรมชาติ (ไร่ร้างอายุ 15 ปี) มีจำนวนชนิดมากสุด (127 ชนิด) โดยส่วนใหญ่เป็นกลุ่มพรรณไม้เบิกนำ รองลงมาคือ ป่าฟื้นฟูตามธรรมชาติ (ไร่ร้างอายุ 35 ปี) ป่าดิบเขาระดับต่ำตามธรรมชาติ ป่าฟื้นฟูด้วยการปลูกพืชเชิงเดี่ยว และป่าฟื้นฟูด้วยการปลูกแบบผสมผสาน มีจำนวน 107, 100, 98 และ 91 ชนิด ตามลำดับ ขณะที่ค่าดัชนีความหลากหลายของ Shannon-Weiner (H/) ทั้งในพื้นที่ป่าธรรมชาติและป่าฟื้นฟูทั้งหมดพบว่ามีค่าค่อนข้างสูง มีค่าอยู่ระหว่าง 3.37 – 3.84 แสดงให้เห็นว่าการฟื้นฟูป่าทั้งตามธรรมชาติและโดยมนุษย์ทำให้ความหลากชนิดเพิ่มขึ้นและส่งเสริมการตั้งตัวของชนิดไม้พื้นถิ่น สำหรับพลวัติป่าในด้านจำนวนชนิดพรรณไม้และพื้นหน้าตัดต้นไม้ในรอบ 8 ปี (2554-2562) ทั้ง 5 พื้นที่ มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นแตกต่างจากความหนาแน่นต้นไม้ที่มีแนวโน้มลดลงเนื่องจากมีอัตราการตายเฉลี่ยรายปีสุทธิสูงกว่าอัตราการเพิ่มจำนวนเฉลี่ยรายปีสุทธิ ( 4.53 ± 0.61 และ 3.70 ± 0.92 % ต่อปี ตามลำดับ) ขณะที่แนวโน้มการทดแทนเข้าสู่ป่าธรรมชาตินั้นพบว่าการปลูกแบบผสมผสานและป่าฟื้นฟูตามธรรมชาติอายุมาก (ไร่ร้างอายุ 35 ปี) มีความคล้ายคลึงกับป่าธรรมชาติสูงกว่าแปลงปลูกพืชเชิงเดี่ยวและป่าฟื้นฟูตามธรรมชาติอายุน้อย (ไร่ร้างอายุ 15 ปี) แสดงให้เห็นว่า รูปแบบการฟื้นฟูและช่วงเวลามีผลต่อการทดแทนกลับคืนสู่ป่าธรรมชาติ ดังนั้นการปลูกป่าฟื้นฟูด้วยรูปแบบผสมผสานและปลูกพรรณไม้พื้นถิ่นสามารถช่วยลดระยะเวลาการฟื้นคืนกลับสู่ป่าธรรมชาติป่าเสื่อมโทรมได้ดีกว่าการปลูกพืชเชิงเดี่ยว จึงควรส่งเสริมให้ใช้รูปแบบนี้เพื่อการฟื้นฟูป่าต่อไป Forest restoration in the degraded forest has many practiced systems and the success may varies upon techniques. This study aimed to monitor the forest dynamics in different forest restoration practices at Doi Suthep-Pui National Park. Five permanent plots, 100 m x 100 m, which established in 2012 at natural lower montane (LM), natural forest restoration (riced old field, 7 and 23 years old) and man-made forest restoration (mono and mixed species planting practices). The monitoring was done in 2019. All old trees were measured and died trees also recorded. The new individuals with diameter at breast height (DBH) larger than 2 cm were tagged, measured, and identified. The results showed that the natural forest restoration in 15 years old had highest species diversty (127 species) and mostly comprised by pioneer species. It followed by natural forest restoration in 35years old, natural LMF, mono planting species and mixed planting species with 107, 100, 98, and 91 species, respectively. The plant diversity in all areas based on Shannon-Weiner index (H/) had more diversed level (H/ = 3.37 – 3.84) indicating the forest restorations, natural and man-made practices, had supported specied diversity, particular, induced the establishment of native species. In addition, the forest dymaics during 8 years (2011-2020) for species number and tree basal area had increased trended, contrasting with tree density. Because the net annual mortality rate was higher than net annual survival rate ( 4.53 ± 0.61 และ 3.70 ± 0.92 %.year, respectively) The successional trend into natural forest showed that the mixed planting species system and old aged of natural succession areas (after shifting cultivation 35 years) had higher similar than mono planting species system and young aged of natural sucesion areas (after shifting cultivation 15 years). Indicating the forest restoration practices and aged of succession had high influenced on forest restoration. The mixed planting species practice with native plant species can be also reduced the succession period better than mono planting practice, then, this practice should be promoted.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ดอกรัก มารอด

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: ประทีป ด้วงแค

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2562

Modified: 2568-06-25

Issued: 2568-06-25

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: http://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2562/sathid-thi-all.pdf

CallNumber: QK364.ส141

tha

Spatial: อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

Spatial: อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

Spatial: อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การบริหารทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	sathid-thi-all.pdf	4.28 MB	1	2025-08-06 16:38:57

ใช้เวลา

0.039134 วินาที