แรงงานดิจิทัล: ที่มาของมูลค่าและรูปแบบการขูดรีดมูลค่าส่วนเกินในการถ่ายทอดสดเกมออนไลน์

Digital labour: the origin of value and the exploitation form of surplus value in online game streamings

Name: รวิพล ลี้มิ่งสวัสดิ์

ThaSH: แรงงาน

ThaSH: เกม

ThaSH: นายทุน

ThaSH: ทุนนิยม

Abstract: งานวิจัยชิ้นนี้ต้องการศึกษากระบวนการใช้แรงงานและการสะสมทุนของพื้นที่ Twitch TV ซึ่งประกอบด้วยคำถาม 3 ข้อ คือ 1) โครงสร้างของพื้นที่ Twitch TV จัดวางความสัมพันธ์ที่ผู้เข้าใช้งานมีต่อพื้นที่อย่างไร 2) อะไรคือที่มาของมูลค่าที่เกิดภายได้กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการพากย์เกมบนพื้นที่ Twitch TV และ 3) รูปแบบความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นบนพื้นที่มีลักษณะเช่นใด ข้อค้นพบที่ได้จากงานวิจัย คือ โครงสร้างความเป็นเจ้าของเหนือพื้นที่ Twitch TV ได้แบ่งผู้เข้าใช้งานออกเป็นสองกลุ่ม คือนายทุนและผู้ใช้งาน นายทุนคือผู้ถือครองความเป็นเจ้าของเหนือพื้นที่และสิ่งต่างๆ (ภาพ เสียง ตัวอักษร และกิจกรรม) ที่เกิดขึ้นบนพื้นที่ ส่งผลให้นายทุนสามารถควบคุมกิจกรรมการใช้แรงงานที่เกิดขึ้นบนพื้นที่ได้ ในขณะเดียวกัน ผู้ใช้งาน (สตรีมเมอร์และผู้ชม) มีเพียงสิทธิในการเข้าใช้พื้นที่เพื่อผลิตสร้างภาพ เสียง ตัวอักษร และกิจกรรมนพื้นที่เท่านั้น ในกรณีของ Twitch TV การสะสมทุนของนายทุนดำเนินไปใน 2 รูปแบบ คือ 1) นายทุนเปลี่ยนสินค้าที่ถูกสร้างขึ้นโดยผู้ใช้งานให้กลายเป็นเงินตรา และ 2) นายทุนเปลี่ยนกระบวนการใช้แรงงานของผู้ใช้งานให้กลายเป็นปัจจัยการผลิต ดังนั้น กระบวนการใช้แรงงานของผู้ใช้งานจึงเป็นที่มาของมูลค่าและเป็นหัวใจสำคัญของกระบวนการสะสมทุน ในกระบวนการสะสมทุน รูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างนายทุนและผู้ใช้งาน (ในฐานะแรงงาน) คือการขูดรีด ภายใต้ความสัมพันธ์ดังกล่าว ผู้ใช้งานไม่ว่าจะได้รับหรือไม่ได้รับค่าแรงคือผู้ถูกขูดรีด และนายทุนคือสู้ขูดรีดที่เเย่งชิงเวลาการใช้แรงงานของผู้ใช้งานที่ถูกใช้ไปโดยไม่ได้รับค่าแรง รูปแบบ และลักษณะของความสัมพันธ์ดังกล่าวนี้มิได้จำกัดอยู่เฉพาะกรณีของ Twitch TV แต่เป็นลักษณะและแนวโน้มทั่วไปของระบบทุนนิยมแบบดิจิทัล นอกจากนี้ยังพบแนวโน้มความเปลี่ยนแปลงของแรงงานดิจิทัล คือ 1) ในกระบวนการใช้แรงงาน แรงงานดิจิทัลไม่จำเป็นต้องรวมกันอยู่ในพื้นพื้นที่เชิงกายภาพเพื่อทำการผลิตอีกต่อไป 2) แรงงานดิจิทัลถือครองปัจจัยการผลิตที่สำคัญบางส่วน 3) เส้นแบ่งระหว่างการเป็นผู้บริโภคและผู้ผลิตพร่าเลือน 4) เวลาการใช้ชีวิตและเวลาการใช้แรงงานพร่าเลือนจากลักษณะดังกล่าว ค่าแรงไม่ใช่เงื่อนไขที่กำหนดสถานะความเป็นแรงงานในระบบทุนนิยมดิจิทัล

Abstract: The research focuses on studying about labour processes and capital accumulation of Twitch TV platform. The questions are ; I) how does the structure of Twitch TV constitutes relationships between users and the platform? 27 In the case of Twitch TV. what is the source of value in online game streaming? And 3) what is the form of relationships that proceed in Twitch TV platform? The research discovers several points ; the ownership structure of Twitch TV, which separates people on the platform into capitalist and users. The capitalist is owner of Twitch TV, including images, sounds, texts and activities that occur on the platform. The capitalist also controls labour processes that occur in platform. Meanwhile. the users (streamer and viewer) have only right to access Twitch TV to produce images, sounds, texts and activities. In the case of Twitch there are two forms of capital accumulation Twitch TV. which are ; 1) The capitalist transforms commodities, created by users, to money 2) The capitalist transforms the labor process to means of production. Hence, the labours are the most important source of value in capital accumulation. The form of relationships that proceed in Twitch TV platform is exploitation. In such form, users of the Twitch TV, both paid labous and unpaid labours are exploited. Meanwhile, the capitalist is the exploiter that appropriate the users' unpaid labour time. However, the form of relationships does not only exist in the case of Twitch TV, but such form is a general trend of digital capitalism. In addition, the research also discovers general trends of digital labour, which are ; 1) Digital labous do not necessarily assemble at the same physical places for production 2) Digital labours own a part of means of production 3) The line between producer and consumer is blurred. And 4) time of life and labour time exclusive. From these trends mean that, in the period of digital capitalism, labous are not dependent on wage

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: เก่งกิจ กิติเรียงลาภ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วสันต์ ปัญญาแก้ว

Role: Advisor

Created: 2562

Modified: 2568-01-19

Issued: 2568-01-19

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	600431016.pdf	23.02 MB	1	2025-07-29 15:35:47

ใช้เวลา

0.0357 วินาที