การใช้ประโยชน์ของสารสกัดหยาบจากวัชพืชบางชนิดเพื่อต้านอนุมูลอิสระและยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์แอลฟา-อะไมเลส และแอลฟา-กลูโคซิเดส

Utilization of crude extracts from some weeds for antioxidants and inhibition of a-amylase and a-glucosidase activities

Name: จุฑามาศ เมรสนัด

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (พืชไร่) 2562.

Classification :.LCCS: SB611.5

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาพืชไร่ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: วัชพืช -- การใช้ประโยชน์

ThaSH: ศัตรูพืช -- การใช้ประโยชน์

ThaSH: พืชสมุนไพร

ThaSH: สารพฤกษเคมี

ThaSH: สารสกัดหยาบจากวัชพืช -- การใช้ประโยชน์

ThaSH: สารสกัดจากพืช -- การใช้ประโยชน์

ThaSH: แอนติออกซิแดนท์

ThaSH: สารยับยั้ง

ThaSH: เอนไซม์แอลฟา-อะไมเลส

Abstract: การนำวัชพืชมาใช้ประโยชน์เพื่อเป็นยาสมุนไพรเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการควบคุมวัชพืช และเป็นการเพิ่มมูลค่า การทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารพฤกษเคมี ทดสอบประสิทธิภาพการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ และความสามารถในการยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับภาวะน้ำตาลในเลือดสูงของสารสกัดหยาบจากวัชพืช จำนวน 9 ชนิด ได้แก่ ก้นจ้ำขาว กะเม็ง เขมรเล็ก โคกกระสุน ตาลปัตรฤาษี ผักโขมหนาม ผัก ละออง ผักเสี้ยนผี และลูกใต้ใบ โดยนำส่วนของใบวัชพืชอบให้แห้งและบดละเอียด สกัดตัวอย่างวัชพืชด้วยน้ำและ ethanol วิเคราะห์ปริมาณสารพฤกษเคมี ได้แก่ สารประกอบ ascorbic acid, alkaloids, flavonoids, phenolics, tannins, saponin และ proanthocyanidin ทดสอบประสิทธิภาพการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระด้วยปฏิกิริยา DPPH, ABTS, PMS-NADH, nitric oxide radical scavengings และ LDL oxidation ผลการทดลองพบว่า สารสกัดด้วย ethanol จากวัชพืชทุกชนิดมีปริมาณของสารพฤกษเคมีทุกชนิดที่ทดสอบมากกว่าสกัดด้วยน้ำ โดยที่สารสกัดด้วย ethanol จากกะเม็ง ก้นจ้ำขาว เขมรเล็ก ลูกใต้ใบมีปริมาณสารพฤกษเคมี flavonoids และ phenolics มากกว่าวัชพืชชนิดอื่น นอกจากนี้ยังพบว่า สารสกัดด้วย ethanol จากเขมรเล็กและลูกใต้ใบมีประสิทธิภาพในการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระจากปฏิกิริยา DPPH (IC50 เท่ากับ 58.69 และ 89.90 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ) และ ABTS radical scavengings (IC50 เท่ากับ 96.63 และ 113.58 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ) สูงกว่าสารสกัดจากวัชพืชอื่น โดยที่สารสกัดด้วย ethanol จากเขมรเล็กสามารถยับยั้งปฏิกิริยา DPPH radical scavenging ได้ไม่แตกต่างทางสถิติเมื่อเปรียบเทียบกับสารมาตรฐาน tocopherol (IC50 เท่ากับ 51.65 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร) ในขณะที่สารสกัดจากวัชพืชทดสอบทุกชนิดมีประสิทธิภาพต่ำในการต้านอนุมูลอิสระจากปฏิกิริยา PMS-NADH, nitric oxide radical scavenging และ LDL oxidation สำหรับประสิทธิภาพในการยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ α-amylase และ α- glucosidase ที่เกี่ยวข้องกับภาวะน้ำตาลในเลือดสูงนั้น พบว่า สารสกัดจากวัชพืชทดสอบทุกชนิดมีฤทธิ์ต่ำในการยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ α-amylase ส่วนประสิทธิภาพในการยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ α-glucosidase นั้น พบว่า สารสกัดด้วย ethanol จากลูกใต้ใบ (IC50 เท่ากับ 57.09 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร) สามารถยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ α-glucosidase ได้ดีที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับสารสกัดจากวัชพืชอื่น จากการจำแนกชนิดของสารประกอบทางเคมีด้วยเทคนิค LC-MS พบว่า สารสกัดด้วย ethanol จากก้นจ้ำขาว กะเม็ง และเขมรเล็ก มีสาร quercetin เป็นองค์ประกอบ ส่วนสารสกัดด้วย ethanol จากลูกใต้ใบ มีสาร quercetin และ rutin เป็นองค์ประกอบ จึงอาจเป็นผลทำให้มีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระ และยับยั้งกิจกรรมของเอนไซม์ α-glucosidase ได้ดี Utilization of weeds as medicinal plants is an alternative weed control and valued added. The objectives of this study were to determine phytochemical contents and investigate the efficiency as antioxidant and ability to inhibiting hyperglycemia-related enzymes activities of crude extracts from leaf of nine weed species including Bidens pilosa L. var. radiata Scherff, Eclipta prostrata L., Borreria laevis (Lam.) Griseb, Tribulus cistoides L., Limnocharis flava (L.) Buchenau, Amaranthus spinosus L., Vernonia cinerea (L.) Less, Cleome viscosa L. and Phyllanthus niruri L. Dry leaves were homogenized to powder and then extracted with an aqueous and ethanol. Phytochemical contents viz. ascorbic acid, alkaloids, flavonoids, phenolics, tannins, saponins and proanthocyanidin of sample extracts were analyzed and antioxidant capabilities using 2,2-diphenyl 1-picryl-1-hydrazyl (DPPH), 2,2′-azino-bis(3-ethylbenzothiazole-6-sulphonic acid (ABTS), phenazine methosulfate nicotinamide adenine dinucleotide (PMS-NADH), nitric oxide radical scavengings and low-density lipoprotein (LDL) oxidation were tested. The results showed that ethanolic extracts from all weed species had greater phytochemical contents that were tested than aqueous extracts. We found that ethanolic extracts of B. laevis and P. niruri had higher in both flavonoid and phenolic contents than the others. Moreover, ethanolic extracts of B. laevis and P. niruri had greater inhibiting DPPH (IC50= 58.69 and 89.90 μg/mL, respectively) and ABTS radical scavengings (IC50= 96.63 and 113.58 μg/mL, respectively) than the others. Furthermore, ethanolic extract of B. laevis has similar activity to tocopherol (IC50= 51.65 μg/mL) against DPPH radical scavenging. For inhibiting PMS-NADH, nitric oxide scavengings and LDL oxidation, all leaf extracts from weeds had low inhibitory performances. In case of ability to inhibiting hyperglycemia-related enzymes activities including α-amylase and α-glucosidase, the results showed that all leaf extracts from weeds showed low inhibitory effect on α-amylase activity. For exhibiting α-glucosidase activity, the ethanolic extract of P. niruri (IC50= 57.09 μg/mL) showed stronger inhibition of α-glucosidase activity than other extracts. From LC-MS report, quercetin was presented in B. pilosa, B. laevis exttacts and P. niruri was contained quercetin and rutin that may be responsible for antioxidants and α-glucosidase inhibitors

ThaSH: เอนไซม์แอลฟา-กลูโคซิเดส

ThaSH: เอนไซม์พืช

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: จำเนียร ชมภู

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: ทศพล พรพรหม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Name: วนิดา สืบสายพรหม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2562

Modified: 2567-05-30

Issued: 2567-05-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://kasetsart.idm.oclc.org/login?url=https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2562/jutamas-mer-all.pdf

CallNumber: SB611.5.จ43

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พืชไร่

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	jutamas-mer-all.pdf	2.5 MB	11	2025-01-24 14:45:49

ใช้เวลา

0.021388 วินาที