การลดศักยภาพการพองตัวของดินบวมตัวแม่เมาะด้วยการใช้สารละลายโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์

Swell potential reduction of Mae Moh expansive soil by Potassium Hydroxide solution

Name: จุฬาลักษณ์ ทองแท่ง

ThaSH: โรงงาน -- แม่เมาะ (ลำปาง)

ThaSH: โรงงาน -- การออกแบบและการสร้าง

ThaSH: โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์

ThaSH: การจัดการดิน

ThaSH: ดิน -- คุณภาพ

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการสิ้นสุดการยกตัวของอาคารโรงงาน หลังหนึ่งในอ.แม่เมาะ จ.ลำปาง จากปัญหาดินบวมตัวซึ่งทำให้เกิดความเสียหายต่อโครงสร้างหลักของอาคารไม่ว่าจะเป็นเสาคอนกรีตเสริมเหล็ก พื้นคอนกรีตเสริมเหล็กแบบวางบนดิน ตลอดจนฐานรากพบว่าจากค่าระดับปัจจุบันของอาคารเมื่อเทียบกับค่าที่ได้จากประเมินสิ้นสุดการยกตัวแสดงให้เห็นว่าอาคารยังไม่สิ้นสุดการยกตัว จึงได้ทดลองวิธีปรับปรุงคุณภาพดินในสนามด้วยการใช้สารละลายโพแทสเซียมเพื่อช่วยลดการพองตัวของดินบวมตัว โดยได้แนวคิดมาจากการศึกษาโครงสร้างของแร่มอนต์มอริลโลไนต์ที่ทำให้เกิดการบวมตัวของดินนั้นมีโครงสร้างซิลิกา-กิบบ์ไซต์เชื่อมกันไว้ด้วยโมเลกุลของน้ำ แต่ทว่ามีแร่อีกประเภทหนึ่งที่มีโครงสร้างคล้ายคลึงกับแร่มอนต์มอริลโลไนต์แตกต่างกันที่ไม่บวมตัวคือแร่อิลไลต์ซึ่งมีโพแทสเซียมเป็นตัวเชื่อม จึงได้ทำการตั้งสมมติฐานในการทดลองด้วยจากสิ่งที่กล่าวมาข้างต้น ดำเนินการทดลองโดยการเจาะหลุมลึกประมาณ 2 เมตรลงไปในชั้นดินบวมตัวในอำเภอแม่เมาะแล้วใช้โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ในรูปแบบของสารละลายและเกล็ดรวมทั้งสารละลายโพแทสเซียมคลอไรด์และโพแทสเซียมไนเตรท กรอกลงไปในหลุมที่เจาะและรักษาระดับสารละลายให้เต็มหลุมตลอดเวลา หลังจากระยะเวลาผ่านไป 30 วัน และ 90 วันจึงทำการเจาะหลุมข้างหลุมที่เติมสารละลายระยะห่างประมาณ 20 เซนติเมตร เพื่อนำตัวอย่างดิน ไปตรวจสอบการบวมตัวในห้องปฏิบัติการจากการตรวจสอบพบว่ามีเพียงสารละลายโพแทสเซียม ไฮดรอกไซด์เข้มข้นร้อยละ 20 เท่านั้นที่สามารถลดการพองตัวของดินบวมตัวแม่เมาะได้และจากการตรวจสอบแร่ในดินด้วยเทคนิควิเคราะห์การเลี้ยวเบนของรังสีเอ็กซ์พบว่าในระยะ 30 วันแรกแร่มอนต์มอริลโลไนต์ได้เปลี่ยนเป็นแร่อิลไลต์และหลังจาก 90 วันพบว่าเปลี่ยนเป็นแร่มัสโคไวต์

Abstract: This thesis aims to assess the settlement of a factory building in Mae Mo, Lampang Province, Thailand, caused by the problem of expansive soil. The expansive soil has resulted in damage to the main structural of the building, including reinforced concrete columns, reinforced concrete slabs on the ground, and the foundation. The current elevation of the building, compared to the expected elevation based on the settlement assessment, indicates that the building has not yet reached the end of its uplift process. Therefore, the thesis proposes a method to improve the soil quality in the field using an experiment involving the use of a potassium hydroxide solution to help reducing soil heaving. This concept is based on the study of the structure of montmorillonite minerals, which causes soil expansion due to its interconnected silicate-gibbsite structure held together by water molecules.In contrast, another type of mineral, illite, has a similar structure to montmorillonite but does not expand and is linked by potassium ions. Therefore, the experiment was conducted by drilling deep holes of approximately 2 meters into the swelling soil layer in Mae Mo district and using a potassium hydroxide solution in both liquid and flakes. The solution was poured into the drilled holes and maintained at a consistent level throughout the duration of the experiment. After 30 and 90 days, additional holes were drilled beside the solution-filled holes to collect soil samples for laboratory analysis. The examination revealed that only the potassium hydroxide solution at a concentration of 20% was able to reduce soil heaving in the Mae Mo district. Furthermore, X-ray diffraction of the soil showed that within the first 30 days, montmorillonite transformed into illite, and after 90 days, it transformed into muscovite.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: เศรษฐพงศ์ เศรษฐบุปผา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2566

Modified: 2567-01-10

Issued: 2567-01-10

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

Spatial: แม่เมาะ (ลำปาง)

DegreeName: วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วิศวกรรมโยธา

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	610631118.pdf	5.1 MB	1	2025-06-27 14:37:24

ใช้เวลา

0.02319 วินาที