ผลของการเติมโดโลไมท์ในดินบนต่อความเป็นกรดและการเปลี่ยนแปลง สมบัติทางเคมีของดินที่ปลูกทุเรียนในเขตภาคตะวันออกของประเทศไทย

Effect of surface applied dolomite on acidity and chemical characteristics of soil under durian orcherd in the eastern part of Thailand

Name: อัครวัฒน์ วอเพ็ชร

ThaSH: ทุเรียน -- การปลูก

ThaSH: วัสดุปรับปรุงดิน

ThaSH: ดิน -- ปริมาณแคลเซียม

ThaSH: ปูนขาว

Abstract: การเติมปูนบนผิวดินเพื่อยกระดับ pH ของดินในเขตรากของพืชโดยเฉพาะในสวนผลไม้ จะได้ผลดี มีประสิทธิภาพขึ้นกับความสามารถของปูนในการเคลื่อนย้ายลงไปในดินเพื่อสะเทินกรดในดินล่าง และ ระยะเวลาที่ปูนเคลื่อนย้ายลงในดินระดับเขตรากของพืช นอกจากนี้ยังขึ้นกับปัจจัยอื่นๆด้วย เช่น ชนิดและ อัตราของปูน สมบัติของดิน และ,ปริมาณน้ำฝน เป็นต้น ดังนั้นจึงได้ทำการทดลองในครั้งนี้โดยมีจุดประสงค์ เพื่อศึกษาผลของการเติมปูนโดโลไมท์ทั้งอัตราตํ่า และอัตราสูงต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติของดินและน้ำซะดิน (leachates) ตามจำนวนครั้งในการซะดิน และเพื่อศึกษาผลการเติมปูนโดโลไมทํในอัตราตํ่าต่อการ เปลี่ยนแปลงสมบัติของดินและความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหาร ตามระยะเวลาหลังเติมปูนตลอดความลึกของดิน โดยแบ่งการทดลองออกเป็น 2 การทดลอง การทดลองที่1 ศึกษาภายใต้การจำลองโดยใช้ไลซิ มิเตอร์ (lysimeter) เก็บดินจากสวนทุเรียน 2 สวน ที่มีเนื้อดินต่างกันคือ สวน C (ดินเนื้อละเอียด) และสวน T (ดินเนื้อปานกลาง) บรรจุดินในไลซิมิเตอร์ตามความลึก 0-5 5-15 15-30 และ 30-50 ซม. ให้มีความหนาแน่นของดินใกล้เคียงกับสภาพในสนาม เติมปูนโดโลไมทํบนผิวดินในอัตรา 0 0.5 1.0 และ 1.5 เท่าของ ความต้องการปูน (LR) ซะดินด้วยน้ำประปา 9 ครั้ง แต่ละครั้งห่างกัน 10 วัน เก็บตัวอย่างดินและน้ำซะดินทุกครั้ง เพื่อวิเคราะห์สมบัติทางเคมี ส่วนการทดลองที่ 2 ทำการทดลองในสวนเกษตรกร 2 สวน ซึ่งเป็นสวนเดียวกันกับการทดลองที่1 เติมโดโลไมท์บริเวณผิวดินใต้ทรงพุ่มรัศมี 2.5 เมตรของต้นทุเรียนในอัตรา 20% ของค่าความต้องการปูน (LR) โดย 1 LR เท่ากับ 36.55 และ 14.95 กก./ต้น สำหรับสวน C (ดินเนื้อ ละเอียด) และ สวน T (ดินเนื้อปานกลาง) ตามสำดับ แต่ละสวนเลือกต้นทุเรียน 10 ต้น แยกเป็นเติมโดโล ไมท์ 5 ต้น และไม่เติมโดโลไมท์ 5 ต้น จากนั้นเก็บดินที่ความลึก 0-5 5-15 15-30 และ 30-50 ซม. โดยเก็บ ดินในวันที่ 0 15 30 45 60 75 105 และ 195 วันหลังจากเติมปูน เพื่อนำมาวิเคราะห์สมปติทางเคมีของดิน นอกจากนื้ทำการเก็บตัวอย่างใบทุเรียนจากทั้ง 10 ต้นก่อนทดลอง (ระยะหลังเก็บเกี่ยว) และหลังการ ทดลอง (ระยะการสร้างใบครั้งที่ 2) เพื่อนำมาวิเคราะห์ปริมาณธาตุอาหารในพืชอีกด้วย จากการทดลองพบว่าในสวน C (เนื้อดินละเอียด) ดินเป็นกรดปานกลาง (pH 5.93) เกษตรกร ต้องการปรับ pH ให้ใด้ 6.5 (pH เป้าหมาย) ส่วนในสวน T (เนื้อดินปานกลาง) ดินเป็นกรดจัดมาก (pH 4.99) เกษตรกรมี pH เป้าหมายคือ 5.5 ดินทั้ง 2 สวนมีแคลเซียมและแมกนีเซียมอยู่ในระดับต่ำ ถึงตํ่ามาก ดินมีความหนาแน่นรวมอยู่ในระดับที่ไม่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของพืช ทั้ง 2 สวนมีอัตรา การซึมผ่านของน้ำค่อนข้างแตกต่างกันคือ ค่อนข้างเร็ว (10 ซม./ซม.) สำหรับสวน C (เนื้อดินละเอียด) และปานกลาง (2.73 ซม./ซม.) สำหรับสวน T (เนื้อดินปานกลาง) ผลการทดลองที่ 1 (แบบจำลองโลซิมิเตอร์) พบว่าการเติมโดโลไมท์ส่งผลต่อระดับ pH ของดินที่เพิ่มขึ้น จาก 5.80 เป็น 6.13 และ จาก 4.91 เป็น 5.51 เมื่อเปรียบเทียบดินก่อนการทดลอง และเพิ่มขึ้นสูงสุดหลังจากการซะดินครั้งที่7 และ 3 สำหรับสวน C (เนื้อดินละเอียด) และ T (เนื้อดินปานกลาง) ตามลำดับ นอกจากนี้ยังสามารถ เพิ่มแคลเซียมและแมกนีเซียมในดินได้ 1.85 และ 2.60 เท่าเมื่อเปรียบเทียบกับดินก่อนการทดลอง สำหรับสวน C (เนื้อดินละเอียด) และ T (เนื้อดินปานกลาง) ตามลำดับ โดยแคลเซียมและแมกนีเซียม ส่วนใหญ่สะสมอยู่ดินขั้นบน (0-5 ซม.) การเติมปูนในอัตรา 1.0 LR สามารถปรับ pH ของดินถึง pH เป้าหมายที่เกษตรกรต้องการได้ตลอดความลึก 0-50 ซม. แต่ถ้าเติมปูนเกินกว่า 1 LR นอกจากจะ พบว่า ดินมี pH สูงกว่า pH เป้าหมายแล้วยังพบว่ามีโพแทสเซียมถูกซะละลายไปกับน้ำซะดินสูงขึ้น ด้วย ส่วนผลการทดลองที่ 2 (สวนของเกษตรกร) พบว่าการเติมปูนในอัตรา 20% LR ไม่สามารถปรับ pH ของดินให้ใด้ตามความต้องการของเกษตรกรได้ แสดงว่าต้องมีการเติมปูนอย่างต่อเนื่องกัน ประมาณ 3-5 ปี อย่างไรก็ตามพบว่าการเติมปูนสามารถยกระดับ pH ได้ 0.36 และ 0.10 หน่วย pH ในสวน C (เนื้อดินละเอียด) และ T (เนื้อดินปานกลาง) ตามลำดับ พบอัตราการเคลื่อนย้ายปูนจากดิน บนลงไปดินล่างค่อนข้างแตกต่างกันระหว่างดินทั้ง 2 สวนโดยสวน C (เนื้อดินละเอียด) สามารถเพิ่ม pH ได้ถึงความลึก 30 ซม.โดยใช้เวลาประมาณ 3.5 เดือน ในขณะสวน T (เนื้อดินปานกลาง)สามารถ เพิ่ม pH ได้ที่ระดับความลึก 0-5 ซม. เท่านั้น โดยใช้เวลาประมาณ 1.5 เดือน สาเหตุสำคัญน่าจะมา จากอัตราการซึมผ่านของน้ำ (infiltration rate) ของดินที่แตกต่างกันค่อนข้างชัดเจน นอกจากนี้ยัง พบว่าการเติมปูนโดโลไมท์ส่งผลให้ดินมีปริมาณแคลเซียมและแมกนีเซียมเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งในดินบน (0-15 ซม.) จนถึงระดับที่เหมาะสมคือ 1000-2000 mg/kg และ 120-240 mg/kgสำหรับ แคลเซียมและแมกนีเซียมตามลำดับ โดยพบปริมาณสูงสุดหลังจากเติมปูน 60 วัน (ประมาณ 2 เดือน) การเติมปูนไม่ส่งผลให้ปริมาณฟอสฟอรัส โพแทสเซียม และจุลธาตุในดินแตกต่างกัน การพบปริมาณธาตุอาหารในดินบนสูงกว่าดินล่างเกิดจากการใส่ปุ๋ย และวัสดุปรับปรุงดินของเกษตรกรที่ทำติดต่อกันเป็น ระยะเวลาหลาย 10 ปี นอกจากนื้ยังพบว่าการเติมปูนไม่ส่งผลต่อปริมาณธาตุอาหารในใบทุเรียน การเปลี่ยนแปลงของธาตุอาหารในใบทุเรียนที่พบเกิดจากระยะการเจริญเติบโต ระยะการให้ผลผลิต และการจัดการธาตุอาหารในสวนของเกษตรกร

สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. สำนักหอสมุดกลาง

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: Lifelong@kmitl.ac.th

Name: ภัทรารัตน์ เทียมเก่า

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2566

Modified: 2566-11-02

Issued: 2566-11-02

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เกษตรศาสตร์

Grantor: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

©copyrights สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Akarawhat Worphet.pdf	6.46 MB	11	2025-04-18 21:31:20

ใช้เวลา

0.019697 วินาที