จิตสำนึก โอกาสและการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการธรรมาภิบาลท้องถิ่น: กรณีศึกษา องค์การบริหารส่วนตำบล องค์กรภาคเอกชน และองค์กรวัฒนธรรม ในจังหวัดอุบลราชธานี

Name: สมนึก จันทร์โสดา

Organization : ผู้วิจัย

Name: พระสิริชัย ธมฺมจาโร

Organization : ผู้วิจัย

Name: พระสังวาน เขมปญฺโญ

Organization : ผู้วิจัย

Name: สมพล สมาจาโร

Organization : ผู้วิจัย

Name: ส่งศักดิ์ บุญจำรูญ

Organization : ผู้วิจัย

keyword: จิตสำนึก

; การมีส่วนร่วมของประชาชน

; โอกาส

; องค์กรวัฒนธรรม

; องค์กรภาคเอกชน

; องค์การบริหารส่วนตำบล

Abstract: งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ: 1) ศึกษาจิตสำนึกและโอกาสของประชาชนในกระบวนการธรรมาภิบาลท้องถิ่นในด้านการมีส่วนร่วมและด้านความโปร่งใส ขององค์การบริหารส่วนตำบล องค์กรภาคเอกชน และองค์กรวัฒนธรรม ในจังหวัดอุบลราชธานี 2) ศึกษาปัญหาอุปสรรคเกี่ยวกับจิตสำนึกและโอกาสของประชาชนในกระบวนการธรรมาภิบาลท้องถิ่นในด้านการมีส่วนร่วมและด้านความโปร่งใส 3) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตสำนึกและโอกาสของประชาชนในกระบวนการธรรมาภิบาลท้องถิ่นในด้านการมีส่วนร่วมและด้านความโปร่งใส การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยทำการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบคำถามปลายเปิด ผู้ให้สัมภาษณ์ประกอบด้วย สมาชิกสภาและฝ่ายบริหารองค์การบริหารส่วนตำบลและประชาชน จำนวน 15 คน เจ้าหน้าที่องค์กรภาคเอกชนและประชาชนในเขตบริการ จำนวน 15 คน และพระสงฆ์และประชาชนเขตบริการของวัด จำนวน 15 รูป/คน ผลการวิจัยพบว่า 1. ด้านจิตสำนึกและโอกาสของประชาชนด้านการมีส่วนร่วมและด้านความโปร่งใสการที่แต่ละองค์กรมีวิธีการทำงานที่แตกต่างกัน ได้ส่งผลให้จิตสำนึกและโอกาสในการมีส่วนร่วมของประชาชนอยู่ในระดับที่แตกต่างกัน องค์การบริหารส่วนตำบล จัดให้มีการทำประชาคมปีละครั้งโดยเปิดโอกาสให้ประชาชนร่วมแสดงความคิดเห็นและตัดสินใจจัดลำดับโครงการ โดยองค์การบริหารส่วนตำบลกำหนดรูปแบบการทำประชาคม ประชาชนส่วนใหญ่ให้ความสนใจเข้าร่วมโดยมีส่วนหนึ่งไม่ให้ความสนใจเข้าร่วม มีการจัดกิจกรรมสร้างแรงจูงใจให้ประชาชนเข้าร่วม หลังจากนั้นเป็นขั้นตอนการประชุมพิจารณาโครงการเพื่อบรรจุลงในข้อบัญญัติงบประมาณประจำปีซึ่งประชาชนส่วนใหญ่ไม่สนใจเข้าร่วม องค์กรภาคเอกชน ประชาชนมีส่วนร่วมในการเข้าถึงกลุ่มเสี่ยงหรือกลุ่มด้อยโอกาส รับฟังและให้คุณค่าต่อความคิดเห็นของกลุ่มเป้าหมายในการร่วมกันค้นหาและแก้ไขปัญหา ตลอดทั้งให้ความรู้ช่องทางการเข้าถึงสิทธิและบริการของรัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ตรงกับพื้นที่และประเด็นปัญหาด้วยความโปร่งใสและเป็นธรรม องค์กรวัฒนธรรม ประชาชนมีจิตสำนึก ศรัทธาและอาสาร่วมมือในการสนับสนุนวัด ขณะที่วัดได้เปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม โดยการรับฟังและให้คุณค่าต่อความคิดเห็นของประชาชนนับตั้งแต่การแต่งตั้งเจ้าอาวาส นอกจากนี้วัดได้เปิดโอกาสให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลเพื่อร่วมตัดสินใจในการบริหารงานและการบริหารเงินของวัด 2. ปัญหาอุปสรรคต่อจิตสำนึกและโอกาสของประชาชนในด้านการมีส่วนร่วมและด้านความโปร่งใส ปัญหาสำคัญที่พบโดยเฉพาะในส่วนขององค์การบริหารส่วนตำบล คือ ประชาชนและเครือข่ายประชาสังคมไม่ได้มีส่วนร่วมในการศึกษาข้อมูลเชิงลึกในการค้นหาปัญหาและความต้องการการเสนอโครงการในการทำประชาคมไม่ได้เกิดจากจิตสำนึกภายในชุมชน ส่งผลต่อการขาดการมีส่วนร่วมในกระบวนการอื่น เช่น การพิจารณาข้อบัญญัติงบประมาณ การดำเนินโครงการและการติดตามตรวจสอบโครงการให้เป็นไปอย่างโปร่งใส นอกจากนี้ปัญหาช่องว่างของข้อมูลและขาดการสื่อสารข้อมูลระหว่างองค์การบริหารส่วนตำบลกับประชาชนเป็นส่วนหนึ่งที่ส่งผลต่อการขาดจิตสำนึกในการมีส่วนร่วมของประชาชนและทำให้ประชาชนเข้าใจว่ากระบวนการทั้งหมดเป็นหน้าที่ขององค์การบริหารส่วนตำบล ส่วนประชาชนเป็นผู้เรียกร้องสิทธิหรือผู้รอรับประโยชน์ ส่วนปัญหาการดำเนินงานขององค์กรภาคเอกชนที่สำคัญคือระยะเวลาดำเนินการโครงการเป็นช่วงสั้น ขาดความต่อเนื่องในการมีส่วนร่วมของประชาชนในระยะยาว และปัญหาขององค์กรวัฒนธรรมคือบทบาทของวัดที่ยังจำกัดในการเชื่อมโยงองค์กรหรือสถาบันอื่นในชุมชนให้เข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการธรรมาภิบาลท้องถิ่น 3. ปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตสำนึกและโอกาสของประชาชนในด้านการมีส่วนร่วมและด้านความโปร่งใส ทั้งสามองค์กรให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของประชาชนและความโปร่งใสเชิงโครงสร้าง แต่มีปัจจัยที่ทำให้ระดับการมีส่วนร่วมและความโปร่งใสมีความแตกต่างกัน องค์การบริหารส่วนตำบล การที่ประชาชนขาดโอกาสในการเข้าถึงข้อมูลเป็นสาเหตุสำคัญที่ไม่ได้มีส่วนร่วมเชิงลึกในการร่วมคิด ร่วมตัดสินใจ ร่วมดำเนินการและร่วมตรวจสอบติดตามผล และส่งผลให้ประชาชนเห็นว่าการทำงานขององค์การบริหารส่วนตำบลบางส่วนไม่ได้เป็นไปด้วยความโปร่งใสและมีประสิทธิภาพ องค์กรภาคเอกชน ใช้ข้อมูลรอบด้านทั้งแหล่งข้อมูลมือสองจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและข้อมูลเชิงลึกโดยการมีส่วนร่วมของประชาชนทำให้ได้ข้อมูลกลุ่มเสี่ยงที่ชัดเจน สร้างความเชื่อมั่นให้กลุ่มเสี่ยงมีความไว้วางใจและสมัครใจร่วมค้นหาปัญหาและความต้องการ ตลอดทั้งตระหนักในสิทธิมนุษยชนและมีข้อมูลในการเข้าถึงสิทธิและบริการจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้วยความโปร่งใสเป็นธรรม องค์กรวัฒนธรรม ประชาชนมีส่วนร่วมในการสร้างความโปร่งใสด้วยปัจจัยสำคัญสองประการประการแรกคือศรัทธาของประชาชนที่มีต่อองค์กรโดยเฉพาะผู้นำองค์กรที่ได้มาโดยความเห็นชอบของประชาชน ประกอบกับคุณลักษณะของผู้นำองค์กรที่มีความซื่อสัตย์ปฏิบัติต่อทุกคนด้วยความเสมอภาค ให้การสงเคราะห์ชุมชน ให้และแบ่งปันสิ่งที่ได้มากับทุกคน ไม่เลือกปฏิบัติ และประการที่สองคือการบริหารงานและบริหารเงินของผู้นำองค์กร ที่เป็นไปอย่างเปิดเผยโดยการกระจายอำนาจให้ประชาชนร่วมรับผิดชอบในการดำเนินงานและติดตามผลการดำเนินงานขององค์กรให้เป็นไปอย่างโปร่งใส

Abstract: The objectives of this research include: 1) To study people's consciousness and opportunity in local governance process specifically on participation and transparency of Tambon administration organization, non-government organization and cultural organization in Ubonratchathani province; 2) To study the obstacles of people's consciousness and opportunity in local governance process specifically on participation and transparency and; 3) To study factors affecting people's consciousness and opportunity in local governance process specifically on participation and transparency. It is a qualitative research through in-depth interview with open-ended questions. The information was gathered from: 15 beneficiaries and representatives of Tambon administration organization; 15 beneficiaries and staff of non-government organization and; 15 villagers and temple's monks. Findings of this research include: 1. People's consciousness and opportunity in local governance process specifically on participation and transparency: As each organization has its own approach, the levels of consciousness and opportunity in participation and transparency are, thus, different. For Tambon administration organization (TAO): A community meeting is organized once a year to open opportunity for villagers to express their views and make decision in prioritizing projects. Most villagers participate the meeting. However, there are some villagers that do not participate. Special activities are, thus, organized by TAO to motivate them to participate. After that there is a meeting on drafting TAO annual budget that villagers are neither interested in participating. For non-government organization: Participatory approach is used to get access to the disadvantaged groups, listen and value the views of the target groups, open opportunity for them to cooperatively identify problems and solutions, educate the target groups to find channels to get access to their rights and related agencies' services in relation to the issues transparently and equitably. For cultural organization: Participation is a result of people's consciousness and faith towards the temple. They voluntarily organize themselves to support the temple. Meanwhile, the temple open opportunity for the people to participate by listening and valuing the villagers' views since the appointment of the temple's abbot was under the consent of the villagers. In addition, the temple opens opportunity for villagers to get access to information for decision making in its administration and financial management. 2. Obstacles of people's consciousness and opportunity in local governance process specifically on participation and transparency: The crucial issue concerning TAO is that the people and civil society do not have opportunity to search in-depth information for identifying problems and needs. The proposed projects are, thus, not from the awareness of the people within the community. This causes the lack of people's participation and transparency in other TAO processes such as budget draft, project implementation and monitoring. In addition, the gap of information and communication between TAO and the people affects the lack of people's consciousness in participation and cause the people to understand that all this process is under the responsibility of TAO and the people are only the rights holders and beneficiaries. The obstacle found with non-government organization is that it is not a long-term projects and it causes the lack of continuity of people's participation. The obstacle of the cultural organization is that the role of the temple is still limited in linking other organizations or institutions to commonly participate in the governance process. 3. Factors affecting people's consciousness and opportunity in local governance process specifically on participation and transparency: All the three organizations focus on structural participation and transparency. However, there are factors affecting the intensiveness of its participation and transparency. For the TAO: The lack of opportunity of the people to get access to information is the main cause that the people do not participate in in-depth brainstorming, making decision, implementing, and monitoring the projects. This causes the tendency of the people to think that the administration of TAO is not transparent and efficient. For non- government organization: Multi-levels of information are searched and used including through secondhand information from related agencies and in-depth information from the participation of the people. This helps clarifying the information of the disadvantaged groups. This process builds trust and voluntary participation of the disadvantaged groups in indentifying their problems and needs, realizing the principle of human rights, having information to get access to their rights and services from related agencies transparently, equitably, thoroughly and relevantly. For cultural organization: People's participation on reinforcing transparency is through two factors: The first one is faith of the people and their civil society towards the organization specifically the leader of the organization that was appointed through the consent of the people. In addition, the quality characters of the leader are also crucial including honesty, equality, sharing and non-discrimination; the second factor is the administration and financial management of the leader which is open and decentralized to the people to be responsible and transparently monitor the implementation of the organization."

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจาก มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610759190

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2559

Modified: 2566-05-23

Issued: 2566-05-16

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2559-190 นายสมนึก จันทร์โสดา.pdf	6.76 MB	3	2025-09-18 12:30:31

ใช้เวลา

0.027483 วินาที