บทบาทพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

Name: กิตติทัศน์ ผกาทอง

Organization : ผู้วิจัย

keyword: บทบาทพระสงฆ์

; การพัฒนาสังคม

; หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

Abstract: การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบทบาทของพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเศรษฐกิจแนวพุทธในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง 2) ศึกษาวิเคราะห์บทบาทพระสงฆ์ในการพัฒนาสังคมสู่ความสมดุล มั่นคง และยั่งยืน ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง และ 3) ศึกษาวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคเกี่ยวกับการพัฒนาสังคมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของพระสงฆ์ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ดำเนินการวิจัยโดยวิธีสำรวจ การแจกแบบสอบถาม และการสัมภาษณ์จากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 396 และนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ เพื่อหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้สูตรจากโปรแกรม Microsoft Excel ผลการวิจัยพบว่า 1) บทบาทของพระสงฆ์กับการฒนาสังคมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเศรษฐกิจแนวพุทธในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ได้ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.12 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากทุกด้าน หลักพุทธธรรมเกี่ยวกับศีล 5 ได้ค่าเฉลี่ยมากที่สุด เท่ากับ 4.13 2) บทบาทพระสงฆ์ในการพัฒนาสังคมสู่ความสมดุล มั่งคั่ง และยั่งยืน ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ได้ค่าเฉลี่ย เท่ากับ 3.08, 2.99 และ 2.92 ตามลำดับ และเมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากทุกด้าน 3) ปัญหาและอุปสรรคเกี่ยวกับการพัฒนาสังคมตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ได้ค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.06 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากทุกด้าน จากการสัมภาษณ์พบว่า พระสงฆ์พัฒนาสังคมตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงโดยนำหลักพุทธธรรมมาอบรมประชาชนประกอบด้วย 1 ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และ ปัญญา เป็นการปฏิบัติตนที่แสดงออกทางกายในเรื่องความพอประมาณด้วยความสันโดษ แสดงออกทางใจในเรื่องความมีเหตุผลด้วยโยนิโสมนสิการ และแสดงออกทางปัญญา ในเรื่องการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตนด้วยอัปปมาทธรรม 2 ทิฏฐธัมมิกัตถะ คือ อุฏฐานะสัมปทา ทำการงานประกอบอาชีพด้วยความขยันหมั่นเพียร อารักขสัมปทา รักษาทรัพย์สินที่หามาได้ กัลยาณมิตตตา หมายถึง การรู้จักคบคนดีหรือมีกัลยาณมิตรและสมชีวิตา หมายถึง ความเป็นอยู่สมดุล คือเลี้ยงชีพแต่พอดี ไม่ให้ฟุ่มเฟือย เป็นข้อปฏิบัติสำคัญ ที่ทำให้เกิดผล คือ ความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ทำให้มีทรัพย์สินเงินทอง พึ่งตนเองได้ เรียกว่า ธรรมที่เป็นไปเพื่อประโยชน์ปัจจุบัน นอกจากนี้ในเชิงปฏิบัติการพระสงฆ์เป็นผู้นำชุมชนในการอนุรักษ์ป่าและสิ่งแวดล้อมเพื่อสร้างทรัพยากรบำไม้ให้เกิดความสมดุล มั่นคง และยั่งยืน ด้านปัญหาและอุปสรรคในการพัฒนาสังคมตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงคือบุคลากร องค์ความรู้ ทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้งนโยบายและงบประมาณ

Abstract: The objectives of this research were 1) to study the roles of Buddhist Monks and social development based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy and Buddhist Economics in the lower northeast region. 2) to study and analyze the roles of Buddhist Monks and social development based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy balanced, stability and sustainable in the lower northeast region.3) to study problems and obstacles about social development by Buddhist Monks based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy in the lower northeast region. To perform this research by survey. questionnaires and the interview and the record of the filed data. With 396 samples of the Sangha community from lower northeast region Chaiyaphum and Nakhon Ratchasima province. The data analysis from the questionnaires and the function from Microsoft Excel. The data analysis by frequencies, percentage, average and standard deviation. The result research found that: 1) The roles of Buddhist Monks and social development based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy and Buddhist Economics in the lower northeast region, by the overall image, it is a high level in an average, be valuable share equal to 4.15 when consider by each factor is also high level in an average. The Buddha Dhamma about Threefold is the highest level equal to 4.22 2) The roles of Buddhist Monks and social development based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy balanced, stability and sustainable in the lower northeast region found that: by the overall image, it is a high level in an average, be valuable share equal to 4.10,4.11 and 4.12 when consider by each factor is also high level in an average. 3) The problems and obstacles about social development by Buddhist Monks based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy in the lower northeast region, by the overall image, it is a high level in an average, be valuable share equal to 4.06 when consider by each factor is also high level in an average. From an interview found that: social development by Buddhist Monks based on the Principle of Sufficiency Economy Philosophy by Buddha Dhamma consist of 1) Threefold training , Morality, concentration, wisdom. 2) Thit Thammikattha 4, virtues conducive to benefits in the present; virtues leading to temporal welfare 1. to be endowed with energy and industry; achievement of diligence 2. to be endowed with watchfulness; achievement of protection 3. good company; association with good people and 4. balanced livelihood; living economically. In addition Buddhist Monks activities leading to Forest preservation, national resources and environmental to achieve Forest recovering national resources and environmental based development to balanced , stability and sustainable. The problems and obstacles social development based on the principle of Sufficiency Economy Philosophy are personnel, Know-how, national resources include policy and budget.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610760371

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2560

Modified: 2566-05-18

Issued: 2566-05-16

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2560-371รศ.ดร.กิตติทัศน์ ผกาทอง.pdf	5.69 MB	4	2025-07-31 12:53:46

ใช้เวลา

0.039122 วินาที