กระบวนการเรียนรู้และการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์โบราณนครลำปางสู่สถาบันการศึกษาในจังหวัดลำปาง

Name: พระพิษณุพล สุวณณรูโป

Organization : ผู้วิจัย

Name: พระมหากีรติ วรกิตติ

Organization : ผู้วิจัย

Name: พระครูปลัดอุทัย รตนปญฺโญ

Organization : ผู้วิจัย

keyword: กระบวนการเรียนรู้

; การขัดเกลาเชิงวัฒนธรรม

; คัมภีร์โบราณนครลำปาง

; สถาบันการศึกษา

Abstract: รายงานการวิจัยเรื่อง "กระบวนการเรียนรู้และการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์โบราณนคร ลำปางสู่สถาบันการศึกษาในจังหวัดลำปาง" มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้ตามหลักคำสอน ที่ปรากฏในคัมภีร์โบราณนครลำปาง ๒) เพื่อศึกษากระบวนการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์โบราณ นครลำปาง 3) เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์โบราณนครลำปางของ สถาบันการศึกษาในจังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action research) ที่ใช้วิธีการเก็บข้อมูลเชิง คุณภาพ (Qualitative method) และข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative method) ร่วมกัน เพื่อให้เกิดความ สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น จากผลการวิจัยพบว่า กระบวนการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมตามหลักคำสอนในคัมภีร์โบราณนคร ลำปาง ในการวิจัยครั้งนี้ กำหนดเอาคัมภีร์ 3 ฉบับ ได้แก่ คัมภีร์ วัดไหล่หิน และคัมภีร์วัดบ้านหลุก คือ หลักการปฏิบัติเพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ปรากฏในเรื่องปมาทธรรม, เรื่องสามปัง สามกิ่ว และเรื่อง ธรรมดาสอนโลก สาระสำคัญของเนื้อหาแต่ละเรื่อง มีเนื้อหาเชื่อมโยงกับหลักการทางพระพุทธศาสนา และ รวบรวมเป็นชุดความรู้เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์โบราณนครลำปางของ สถาบันการศึกษาในจังหวัดลำปาง ผ่านการจัดกิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมสวดมนต์ นั่งสมาธิ ฟังบรรยาย ถาม- ตอบ ปัญหาธรรม ทั้ง 3 เรื่อง สรุปข้อคิดโดยผู้เข้าร่วมกิจกรรม จากส่งเสริมการเรียนรู้และการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมมีผู้ตอบแบบประเมินส่วนใหญ่เป็นเพศชาย สูงที่สุด รองลงมา คือ เพศหญิง ส่วนใหญ่เป็นนักเรียนที่มีระดับการศึกษามัธยมศึกษาตอนต้น รองลงมา คือ นักเรียนที่มีระดับการศึกษามัธยมศึกษาตอนปลาย การประเมินผลการเรียนรู้ (ก่อนการเรียนรู้) ทั้ง 3 ด้านมี ค่าเฉลี่ย ด้านจิตใจโดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (x̄) 2.42 อยู่ในระดับน้อย ด้านสติปัญญา โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (x̄) 2.41 อยู่ในระดับน้อย ด้านพฤติกรรม โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (x̄) 2.62 อยู่ในระดับน้อย ในส่วนของ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเกี่ยวกับกระบวนการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมตามหลักคำสอนในคัมภีร์ โบราณนครลำปาง ของผู้ร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ (หลังการ เรียนรู้) ทั้ง 3 ด้าน ด้านจิตใจ โดยภาพรวม มี ค่าเฉลี่ย (x̄) 4.02 อยู่ในระดับมาก ด้านสติปัญญา โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (x̄) 4.07 อยู่ในระดับมาก ด้านพฤติกรรม โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (x̄) 4.11 อยู่ในระดับมาก ความพึงพอใจของผู้ร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้คัมภีร์โบราณ พบว่า ผู้ร่วมกิจกรรมการเรียนรู้คัมภีร์โบราณมีความพึงพอใจต่อกิจกรรมการเรียนรู้คัมภีร์ โบราณครั้งนี้ โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ย (x̄) 4.01 อยู่ในระดับมาก คำสอนในคัมภีร์โบราณทั้งสามเรื่อง สามารถนำมาเป็นแบบอย่างที่ดีในการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรม ในสถาบันการศึกษาในจังหวัดลำปาง ประกอบด้วย 3 ได้แก่ ด้านที่ 1 แบบแผนในการประพฤติปฏิบัติตน ด้านที่ 2 หลักปฏิบัติในการอยู่ร่วมกันหรือมารยาททางสังคม ด้านที่ 3 ความเชื่อทางศาสนา จากคำสอนที่ ปรากฏในคัมภีร์ ผู้วิจัยได้นำมาสร้างเป็นชุดความรู้เพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในสถาบันการศึกษาในจังหวัด ลำปาง ผลจากการทดลองใช้ชุดความรู้ดั่งกล่าว พบว่า นักเรียนเกิดความสนใจต่อการเรียนรู้ในคัมภีร์โบราณ และสามารถนำเอาหลักคำสอนในคัมภีร์มาประยุกใช้ในชีวิตประจำวันได้ และยังเป็นการต่อยอดในการเรียนรู้ ภาษาและวรรณกรรมท้องถิ่นได้ดียิ่งขึ้นโดยเฉพาะนักเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่างได้นำหลักคำสอน และคติ ความ เชื่อไปถ่ายทอดให้คนในชุมชนได้เรียนรู้ร่วมกัน และมีจุดมุ่งหมายที่จะพัฒนากระบวนการคิด วิเคราะห์ ใน ระบบการเรียนรู้ในโรงเรียน หรือสถาบันการศึกษาให้อยู่ในคุณธรรมจริยธรรม

Abstract: The research report of "Learning process and cultural refinement in the ancient texts of Lampang to educational institutions in Lampang Province" aims to; 1) study the learning process according to the doctrines appeared in the ancient texts of Lampang, 2) study the process of cultural refinement appeared in the ancient texts of Lampang, 3) promote the learning process and cultural refinement in Lampang's ancient texts of educational institutions. This research is an action research used the qualitative and quantitative method together for greater perfection. The research results established that cultural refinement process according to the doctrine in the ancient texts of Lampang was determined by 3 books; Wat Laihin's Scripture and Wat Ban Look's scripture. These are the practice principles for cultural refinement arrived in the Pamadhadhamma, Sam pong Samkiew, and the Ordinary story teaches the world. The essence of each content is connected to the Buddhism principles and collected as a set of knowledge to promote the learning and cultural refinement in Lampang's ancient texs of Lampang educational institutions through activities such as praying, practicing meditation, listening to lectures, asking-answering the three Dharma issues, and summarizing ideas by participants. From promoting learning and cultural adjustment, most respondents are male, followed by women. Most of them are students with junior high school level, followed by students with high school level. There are three Learning areas of evaluation (before learning); the overall mental aspect value was low level at (x) 2.42, an overall average of intelligence was low level at (X) 2.41, and an average of behavior was low level at (x) 2.6.2. In terms of the average and standard deviation of the cultural refinement process according to the doctrine in Lampang's ancient scriptures of learning activities participants (after learning) in all 3 aspects; in the mental aspect, the overall was high level at (x) 4.02, an overall average of intelligence was high level at (x) 4.07, and an average of behavior was high level at (x) 4.11. The participants' satisfaction of the ancient scripture learning activities found that participants of the ancient text learning activities were satisfied with the activity with the average overall activity at (x) 4.01. The three established principles can be used as an appropriate example of cultural refinement in Lampang educational institution consisted of 3 aspects namely, 1) pattern of conduct, 2) principles of living together or social etiquette, and 3) religious beliefs from the teachings that appear in the texts. The researcher has brought to create a knowledge set for cultural refining in Lampang's educational institutions. The experimental results using such knowledge found that, students were interested in learning the ancient texts and applied the doctrines from the texts into their daily life. Moreover, it is also a good extension of learning language and local literature as well. Especially, the students who are sample groups have adopted the teachings and beliefs to convey to people in the community to learn together and aimed to develop analytical thinking and processes in the school learning system or educational institutions to be in the way of morality and ethics.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับเงินอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610761241

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2561

Modified: 2566-05-13

Issued: 2566-05-13

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2561-241 พระพิษณุพล สุวณฺณรูโป.pdf	15.61 MB	3	2025-01-25 16:34:49

ใช้เวลา

0.024134 วินาที