การศึกษาเชิงวิเคราะห์คุณค่าวรรณกรรมและหลักพุทธธรรม ที่ปรากฏในกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์

Name: พระมหาเฉลิมชัย ชยเมธี

Organization : ผู้วิจัย

keyword: คุณค่าวรรณกรรม

; หลักพุทธธรรม

; กวีนิพนธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของบทกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคี เภทคำฉันท์ 2) เพื่อศึกษาค้นคว้าทฤษฎีการวิจารณ์ร้อยกรองร่วมสมัย 3) เพื่อวิเคราะห์คุณค่า วรรณกรรมและหลักพุทธธรรมจากบทกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์ตามแนวทฤษฎีการวิจารณ์ร้อย กรองร่วมสมัย และ 4) เพื่อสังเคราะห์หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฎในกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคี เภทคำฉันท์มาประยุกต์ใช้กับสังคมไทยในปัจจุบัน วิธีการดำเนินการศึกษาและวิเคราะห์คือ ศึกษา วิเคราะห์พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา บทกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์ ของชิต บุรทัต และตำรา เกี่ยวกับทฤษฎีการวิจารณ์วรรณคดีร้อยกรองร่วมสมัย เอกสารการสอนชุดวิชาภาษาไทย 7 (วรรณคดี วิจารณ์สำหรับครู และเอกสารเกี่ยวกับการประพันธ์ฉันทลักษณ์ของไทย แล้วนำสิ่งที่ได้มาสังเคราะห์ และวิจารณ์ตามทฤษฎีการวิจารณ์วรรณคดีร้อยกรองร่วมสมัย ผลการศึกษาพบว่า 1) บทกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์ มีเค้าโครงเรื่องมาจากชาดกในมหาปรินิพพานสูตร พระไตรปิฎก และอรรถกถาสมังคลวิลาสินี ทีฆนิกายมหาวรรค ซึ่งชิต บุรทัต ได้แต่งเรื่องสามัคคีเภทคำ ฉันท์ขึ้น เพื่อมุ่งชี้ความสำคัญของความสามัคคี า ล งกวี 2) ทฤษฎีการวิจารณ์รรณคดีมีมากมายหลายแนว เช่น การวิจารณ์วรรณคดีร้อยกรองร่วม สมัย การวิจารณ์วรรณคดีแนวภาษาศาสตร์ การวิจารณ์วรรณคดีแนวจิตวิทยา การวิจารณ์วรรณคดี แนวสังคมวิทยา การวิจารณ์วรรณคดีแนวสุนทรียศาสตร์ การวิจารณ์วรรณคดีแนวปรัชญา เป็นต้น 3) คุณค่าของบทกวีนินธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์มี ๓ ด้าน คือ คุณค่าด้านวรรณศิลป์ คุณค่าด้านความรู้ คุณค่าด้านสุนทรียภาพในบทร้อยกรอง 4) หลักพุทธธรรมที่ปรากฎในบทกวีนิพนธ์เรื่องสามัคคีเภทคำฉันท์ มี ๖ ประการ ได้แก่ สังคห วัตถุ < สาราณิยธรรม - อปริหานิยธรรม ๗ สัปปุริสธรรม ๗ เหตุทำความแตกร้าวกัน ๑๘ กาลาม สูตร ๑๐ 5) การประยุกต์ใช้คุณค่าและหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในบทกวีนิพนธ์เรื่อง สามัคคีเภทคำฉันท์กับสังคมไทย แบ่งเป็น - ประเภท คือ การประยุกใช้คุณค่และหลักธรรมสำหรับ บุคคล และการประยุกตใช้คุณค่าและหลักธรรมสำหรับสังคม ข้อเสนอแนะ 1) ควรให้มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมความสามัคคีทั้งในสถานศึกษาและชุมชนด้วยการจัดให้มี การประกวดแต่งคำประพันธ์ทั้งในระดับมหาวิทยาลัยและระดับชาติ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ กลุ่มเป้าหมาย รวมไปถึงการสร้างเครือข่ายชมรมอนุรักษ์ภาษาไทยด้วย 2) ควรมีการส่งเสริมการสร้างเครือข่ายอนุรักษ์ภาษาและศิลปวัฒนธรรมไทยที่ยั่งยืน และ จัดหาแหล่งทุนเพื่อใช้ดำเนินการด้านกิจกรรมรู้รักษ์ภาษาและศิลปวัฒนธรรมไทย 3) ควรส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ภาษาและศิลปวัฒนธรรมไทยโดยมีวัด และสถานศึกษาทั้งระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษาเป็นศูนย์กลางส่งเสริมให้ผู้ที่มี ทักษะเกี่ยวกับการ้อยกรองคำฉันท์ได้เขียนคำฉันท์สดุดีผู้ที่ประกอบคุณงามความดีที่ได้บำเพ็ญ สาธารณประโยชน์ต่อสังคม 4) ควรส่งเสริมให้มีการนำผลการวิจัยด้านการวิเคราะห์หลักธรรมในวรรณกรรมต่าง ๆ มา สร้างกิจกรรมเพื่อประยุกตใชกับสังคมได้อย่างเป็นรูปธรรมมากกว่าที่เป็นอยู่"

Abstract: The purposes of this research were 1) study the history of Thai Poetry on title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan 2) to study the theory of criticism of contemporary literature 3) to analyze the value of literature and doctrine on Buddhism based on Thai Poetry on title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan followed the theory of criticism of contemporary literature and 4) to synthetic doctrine on Buddhism based on Thai Poetry on title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan for applying it into current Thai society. Methodology used for this research is based on Buddhist texts such as Pali canon or Tipitaka, commentary or Atthakatha, Petition or Dhika, Thai Poetry on title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan, books based on the theory of criticism of contemporary literature, documentary about teaching Thai 7, and books of how to compose Thai prosody to apply what it is synthesized to criticize Thai based on the theory of criticism of contemporary literature. The results of the study revealed that 1) The story line of Thai Poetry on title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan" is taken from a Jatka i Mahaparinibbasutrao Tipik ad Sumangalavilasini commentary that Chit Buratat composed for showing the importance of the harmony. 2) There are many theories of literature such as criticism of contemporary poetry literature, criticism of linguistic literature, criticism of psychological literature, criticism of societal literature, criticism of aesthetics literature, criticism of philosophic literature, and so on. 3) The value of Thai Poetry on title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan" consists of three factors : Literary value, knowledge value, and aesthetics value. 4) The Buddhist Doctrine found in Thai Poetry in Title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan" includes six factors: bases of sympathy or acts of doing favors, states of conciliation, conditions of welfare, qualities of a good man, causes become divided, and how to deal with doubtful matters, 5) The application of the value and the Buddhist Doctrine found in Thai Poetry in Title "Sa Mak Kee Pait Kham Chan" is divided into two factors: application for person, and application for society. Recommendations: 1) The activities for making a harmony happen in society and community should be supported with composing Thai Poetry contest for making inspiration to target group and cooperating with network. 2) Network for conserving Thai language and culture should be sustainable and should be set up for getting fund source to promote the activities for it. 3) The sectors in society such as monasteries, schools, and universities should be participated in conserving Thai language and culture with promoting the ones compose Thai poetry to praise people who did virtues for public interest 4) The result of research should be taken for creating some activities to utilize to society

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจาก มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 610657091

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2557

Modified: 2566-05-06

Issued: 2566-05-05

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2557-091 พระมหาเฉลิมชัย ชยเมธี.pdf	3.37 MB	24	2025-09-22 14:32:25

ใช้เวลา

0.019225 วินาที