ผลของการตกแต่งด้วยไคโตซานต่อสมบัติทางกายภาพและการติดสีย้อมธรรมชาติของผ้าฝ้าย

Effect of finishing with chitosan on physical properties and natural dye affinity of cotton fabric

Name: จุฬาลักษณ์ เทพหัสดิน ณ อยุธยา

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. ปร.ด. (เกษตรเขตร้อน) 2560.

Classification :.LCCS: TS1582

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาเกษตรเขตร้อน -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ผ้าฝ้าย

ThaSH: ฝ้าย

ThaSH: ไคโตแซน -- การใช้ประโยชน์

ThaSH: สีย้อมและการย้อมสี

ThaSH: สีย้อมจากพืช

Abstract: การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์โครงสร้างทางเคมี และลักษณะทางกายภาพของผ้าฝ้ายที่ตกแต่งด้วยสารละลายไคโตซาน 2) ศึกษาผลของความเข้มข้นของสารละลายไคโตซานและระยะเวลาทําปฏิกิริยาเคมีต่อปริมาณไนโตรเจน และสมบัติทางกายภาพของผ้าฝ้าย และ 3) ศึกษาผลของอุณหภูมิการย้อมสี ระยะเวลาการย้อมสี และการตกแต่งผ้าฝ้ายต่อสมบัติการติดสีของผ้าฝ้าย ตกแต่งผ้าฝ้ายด้วยสารละลายโซเดียมเปอร์ไอโอเดทความเข้มข้น 0.025 เปอร์เซ็นต์ และสารละลายไคโตซานความเข้มข้น 1.0 1.5 และ 2.0 เปอร์เซ็นต์ ที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส ระยะเวลาทําปฏิกิริยาเคมี 1 2 และ 3 ชั่วโมง ย้อมสีผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่งและที่ตกแต่งด้วยสีย้อมธรรมชาติจากดอกดาวเรือง ที่อุณหภูมิ 30 และ 90 องศาเซลเซียส ระยะเวลาการย้อมสี 30 และ 60 นาที การวิเคราะห์โครงสร้างทางเคมีของผ้าฝ้ายที่ตกแต่งด้วยสารละลายไคโตซานด้วยเทคนิค FT-IR พบว่า มีพีคที่แสดงลักษณะเฉพาะของพันธะชิฟส์เบสปรากฏขึ้นที่เลขคลื่น 1635 เซนติเมตร-1 และการเพิ่มขึ้นของปริมาณไนโตรเจนบนผ้าฝ้ายเป็นการยืนยันการเกิดปฏิกิริยาเคมีระหว่างเซลลูโลสของผ้าฝ้ายและไคโตซาน ผ้าฝ้ายมีค่าเฉลี่ยปริมาณไนโตรเจนสูงสุด (0.113 กรัม/100กรัม) เมื่อตกแต่งด้วย สารละลายไคโตซานความเข้มข้น 1.5 เปอร์เซ็นต์ ระยะเวลาการทําปฏิกิริยาเคมี 3 ชั่วโมง ผลการศึกษา พบว่า ผ้าฝ้ายที่ตกแต่งมีลักษณะพื้นผิวที่คล้ายคลึงกับผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่งเมื่อสังเกตด้วย SEM ผ้าฝ้ายที่ตกแต่งมีค่าเฉลี่ยความแข็งแรงและค่าเฉลี่ยความกระด้างสูงกว่าผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่ง ผ้าฝ้ายที่ตกแต่งมีค่าเฉลี่ยการดูดซับสีย้อมสูงกว่าและมีค่าเฉลี่ย L* a* b* C* และ h* ต่ำกว่าผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่งเมื่อย้อมสี ที่สภาวะเดียวกัน ค่าเฉลี่ยการดูดซับสีย้อมลดลงเมื่ออุณหภูมิการย้อมสีเพิ่มขึ้น ผ้าฝ้ายที่ตกแต่งมีความคงทนของสีต่อการซักและความคงทนของสีต่อแสงเท่ากับผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่ง เมื่อย้อมสีที่สภาวะเดียวกัน ผ้าฝ้ายที่ไม่ตกแต่งและที่ตกแต่งมีความคงทนของสีต่อการซักด้านการเปลี่ยนสีดีขึ้นแต่มีความคงทนของสีต่อแสงลดลงเมื่ออุณหภูมิการย้อมสีเพิ่มขึ้น และมีความคงทนของสีต่อการซักด้านการเปื้อนสีอยู่ที่ระดับ 4.5 ในทุกสภาวะการย้อมสี สภาวะการย้อมสีที่เหมาะสมในการทดลองนี้ คือ การย้อมสีที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส ระยะเวลาการย้อมสี 60 นาที The objectives of this study were to 1) analyze chemical structure and physical characteristic of a cotton fabric finished with chitosan solution 2) study effects of chitosanconcentrations and reaction times on nitrogen content and physical properties of cotton fabric and 3) study effects of dyeing temperatures, dyeing times, and finishing of cotton fabric on dye affinity properties of cotton fabric. Cotton fabric was finished with sodium periodate solution 0.025% and chitosan solution 1.0, 1.5, and 2.0% at 60 °C for 1, 2, and 3 hrs. The unfinished cotton fabric and the finished cotton fabric were dyed with natural dye from marigold at 30 °C and 90 °C for 30 min. and 60 min. The chemical structural analysis of the treated cotton fabric by FT-IR showed the characteristic peak of Schiff base bonding at 1635 cm-1and the increasing in nitrogen content on cotton fabric confirmed the chemical reaction between cellulose of cotton fabric and chitosan. The cotton fabric had the highest nitrogen content (0.113g/100 g.) when finishing with chitosan solution 1.5% for 3 hrs. The study results found that the finished cotton fabric has surface morphology similar to that of unfinished cotton fabric as observed by SEM. The finished cotton fabric had average strength and stiffness higher than unfinished cotton fabric. The finished cotton fabric had higher average % exhaustion and lower average L* a* b* C* andh* than unfinished cotton fabric when dyeing in the same conditions. The % exhaustion decreased when the dyeing temperature increased. The finished cotton fabric had colorfastness to laundering and colorfastness to light as same as unfinished cotton fabric when dyeing in the same conditions. The colorfastness to laundering in terms of color change increased and colorfastness to light decreased when dyeing temperature increased. The colorfastness to laundering in terms of color staining were in the level 4.5 for all d

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ศศิประภา รัตนดิลก ณ ภูเก็ต

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: ขจีจรัส ภิรมย์ธรรมศิริ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2560

Modified: 2566-05-03

Issued: 2566-05-03

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://kasetsart.idm.oclc.org/login?url=https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2560/chulaluck-the-all.pdf

CallNumber: TS1582 .จ47

tha

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: เกษตรเขตร้อน

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	chulaluck-the-all.pdf	3.98 MB	2	2025-02-19 18:59:27

ใช้เวลา

0.037175 วินาที