ลักษณะสังคมพืชและปัจจัยดินของป่าเต็งรังแคระป้องกันไฟ ในพื้นที่วนอุทยานแพะเมืองผีจังหวัดแพร่

Vegetation Community Characteristics And Edaphic Factors Of Dwarf Deciduous Dipterocarp Forest Prevented Forest Fire In Phae Muang Phi Forest Park, Phrae Province

Name: ปรัชญาภรณ์ ศรีคุณ

keyword: โครงสร้างสังคมพืช

; ปัจจัยจำกัด

; พลวัตป่าไม้

; การจัดการไฟป่า

; พื้นที่อนุรักษ์

Abstract: ป่าเต็งรังเป็นสังคมสุดยอดโดยไฟถ้าหากมีการป้องกันไฟเป็นเวลานานอาจทำให้ลักษณะ สังคมพืชและปัจจัยแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไปจากสังคมดั้งเดิม ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาโครงสร้างและองค์ประกอบของชนิดไม้ต้นภายใต้การแปรผันของปัจจัยดิน ในป่าเต็งรังแคระ ป้องกันไฟในพื้นที่วนอุทยานแพะเมืองผีจังหวัดแพร่ โดยการสุ่มวางแปลงตัวอย่างแบบเจาะจง ขนาด 20 เมตร x 20 เมตร จ านวน 15 แปลง พร้อมกับเก็บข้อมูลองค์ประกอบชนิดพรรณพืชในระดับไม้ต้น ลูกไม้และกล้าไม้พร้อมกับปัจจัยดิน เพื่อใช้วิเคราะห์ลักษณะของสังคมพืช และหาความสัมพันธ์ของ ปัจจัยดินที่มีผลต่อการปรากฎของพรรณพืช ผลการศึกษา พบว่า มีชนิดไม้ต้นทั้งหมด 60 ชนิด 54 สกุล 28 วงศ์จากไม้ทั้งหมด 1,457 ต้น สามารถแบ่งสังคมพืชในพื้นที่ศึกษาออกได้เป็น 3 สังคมย่อย ได้แก่ สังคมเต็ง สังคมรัง และสังคมขันทองพยาบาท โดยสังคมเต็ง พบพรรณไม้ทั้งหมด 34 ชนิด 32 สกุล 19 วงศ์มีค่าดัชนีความหลากหลาย เท่ากับ 1.70 ชนิดไม้ที่มีความสำคัญ เช่น เต็ง (Shorea obtusa) เหียง (Dipterocarpus obtusifolius) รัง (Shorea siamensis) ประดู่ (Pterocarpus macrocarpus) และกระบก (Irvingia malayana) เป็นต้น สังคมรัง พบพรรณไม้ทั้งหมด 34 ชนิด 31 สกุล 18 วงศ์มีค่าดัชนีความหลากหลาย เท่ากับ 2.59 พบชนิดไม้ที่มีความสำคัญ เช่น รัง ประดู่ สะเดาปัก (Vatica harmandiana) เต็ง และ เสี้ยวเครือ (Phanera bracteata) เป็นต้น และสังคม ขันทองพยาบาท พบพันธุ์ไม้ทั้งหมด 49 ชนิด 43 สกุล 24 วงศ์มีค่าดัชนีความหลากหลาย เท่ากับ 3.13 พบชนิดไม้ที่มีความสำคัญ เช่น ขันทองพยาบาท (Suregada multiflorum) ติ้วเกลี้ยง (Cratoxylum cochinchinenea) เสี้ยวเครือ ประดู่ และกัดลิ้น (Walsura pinnata) เป็นต้น และ พบว่าชนิดไม้เด่นในสังคมเต็งถูกกำหนดด้วยปริมาณฟอสฟอรัส ชนิดไม้เด่นในสังคมรังถูกกำหนดด้วย อนุภาคดินเหนียว อิทรียวัตถุและปริมาณธาตุอาหารหลายชนิด ได้แก่ โพแทสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม ไนโตรเจน ชนิดไม้เด่นในสังคมขันทองพยาบาทถูกกำหนดด้วยอนุภาคดินทราย ส่วนปัจจัย ดินที่มีอิทธิพลต่อการตั้งตัวของลูกไม้/กล้าไม้พบว่าปริมาณธาตุอาหารมีอิทธิพลมากกว่าอนุภาคดิน โดยลูกไม้/กล้าไม้ที่ตั้งตัวได้ดีในสังคมเต็ง คือ เหมือดแอ (Memecylon scutellatum) ถูกกำหนดทั้งปริมาณธาตุอาหารหลายชนิดและอนุภาคดิน ส่วนชิงชัน (Dalbergia oliveri) และ กระบก มีความ เป็นอิสระต่อปริมาณธาตุอาหารถือว่ายังสืบต่อพันธุ์ได้เป็นปกติส่วนชนิดที่มีลูกไม้/กล้าไม้เด่นในสังคม รัง เช่น สะเดาปัก เป็นชนิดไม้ที่ไม่ผลัดใบถูกกำหนดด้วยปริมาณอินทรีย์วัตถุ ในขณะที่ชนิดที่มีลูกไม้/ กล้าไม้เด่นในสังคมขันทองพยาบาท ได้แก่ เข็มใหญ่ (Ixora sp.) ปอแก่นเทา (Grewia eriocarpa) ขันทองพยาบาท ซึ่งทั้งหมดไม่ใช่ไม้ดัชนีในป่าเต็งรังถูกกำหนดด้วยปริมาณธาตุอาหารเป็นส่วนใหญ่ จากผลการศึกษาในข้างต้นชี้ให้เห็นว่าการป้องกันไฟในพื้นที่ป่าเต็งรังแคระเป็นเวลานานทำให้ องค์ประกอบชนิดและการสืบต่อพันธุ์ในระดับลูกไม้/กล้าไม้เปลี่ยนไปจากเดิม โดยชนิดไม้ที่ไม่ผลัดใบ เข้ามาตั้งตัวแทนที่ชนิดไม้ผลัดใบที่เป็นพรรณไม้ดัชนีในป่าเต็งรังแคระ ดังนั้นการป้องกันไฟป่าในพื้นที่ ป่าเต็งรังควรมีการพิจารณาองค์ประกอบของชนิดไม้ในสังคมเป็นสำคัญ

มหาวิทยาลัยแม่โจ้. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: mjudc@mju.ac.th

Name: แหลมไทย อาษานอก

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: มณฑล นอแสงศรี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Name: กฤษดา พงษ์การัณยภาส

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2021

Modified: 2566-03-23

Issued: 2566-03-09

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

Th

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการป่าไม้

Level: Master's Degree

Descipline: Master of Science in Forest Management

Grantor: Maejo University

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	abstract.pdf	645.41 KB	1	2023-12-21 11:32:13
2	fulltext.pdf	1.91 MB	6	2025-11-09 13:22:41

ใช้เวลา

0.047829 วินาที