การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทุนทางสังคมเพื่อส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาชุมชนแพรกบางหมู ตำบลหนามแดง อำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา

A Study of Social Capital Change for Strengthening on Sustainable Community: Case Study Park Bang Moo Commuity Tambon NamDaeng Meang Distrist Chachoengsao Province

Name: ออมวจี พิบูลย์

Name: วิไลวรรณ วงศ์จินดา

keyword: ทุนทางสังคม

; ความเข้มแข็งของชุมชน

; การพัฒนาอย่างยั่งยืน

; Social Capital

; Strengthening

; Sustainable Community

Abstract: การวิจัยนี้มีวัตถประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพของทุนทางสังคมของชุมชน 2) ปัจจัยส่งผลตอการเปลี่ยนแปลงทุนทางสังคมเพื่อส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชนอย่างยั่งยืนและ 3) แนวทางการจัดการเพื่อส่งเสริมชุมชนเขมแข็งอย่างยั่งยืนของชุมชนแพรกบางหมูจังหวัดฉะเชิงเทราเป็นการวิจัยแบบผสมผสานวิธีการ วิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 192 คน ที่เป็นสมาชิกภายในชุมชนแพรกบางหมู ตำบลหนามแดง อำเภอเมือง จังหวดฉะเชิงเทรา ที่กำหนดขนาดตัวอย่างตามแนวปฏิบัติของเครจซี่ และมอร์แกน (Krejcie, R. V. and Morgan, D. W., 1970) และกลุ่มที่สัมภาษณ์เชิงลึกจำนวน 12 คน จากการใช้กลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ในชุมชนสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษาพบว่า 1) สภาพของทุนทางสังคมของชมชนโดยรวมมีค่าเฉลยในระดับสูง ( = 3.89, S.D. = 0.71) และเมื่อพิจารณารายด้านก็มีค่าเฉลี่ยในระดับสูงทุกด้าน 2) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทุนทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็งของชุมชนบางแพรกหมู (Y) ได้แก่ ทุนทรัพยากรธรรมชาติ ( = 0.529**) ทุนภูมิปัญญาและวัฒนธรรม( = 0.385**) ทุนสถาบัน ( = 0.255**) และทุนมนุษย์ ( = 0.232**) ซึ่งส่งผลทางบวกต่อความเข้มแข็งของชุมชนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยที่ปัจจัยทั้ง 4 ประการ สามารถรวมอธิบายการเปลี่ยนแปลงทุนทางสังคมเพื่อสร้างชุมชนเข้มแข็งอย่างยั่งยืนของชุมชนบางแพรกหมูได้ร้อยละ 98.01 (R2= 0.9801) และ 3) แนวทางการจัดการเพื่อส่งเสริมชุมชนเข้มแข็งอย่างยั่งยืนของชุมชนแพรกบางหมูที่สำคัญ ๆ เป็นดังนี้ด้านทุนมนุษย์คือ การร่วมปรึกษาหารือในการแก้ไขปัญหาตั้งแต่การร่วมคิดร่วมทำอย่างต่อเนื่องโดยมีค่านิยมร่วมคือ การยกระดับคุณภาพชีวิตภายในชุมชนด้านทุนสถาบัน คือ การรวมกลุ่มกันเพื่อการให้คำปรึกษาช่วยเหลือและกำหนดแนวทางนโยบายความเป็นอยู่ร่วมกันและเปิดโอกาสให้ทุกคนในชุมขนได้มีส่วนร่วมโดยเฉพาะเรื่องของการประกอบอาชีพแบบพึ่งตนเอง เช่น กลุ่มจัดการกองทุนหมู่บ้านกองทุนสงเคราะห์ฌาปนกิจสหกรณ์โรงสีชุมชมของคนภายในชุมชน เป็นต้น ทุนภูมิปัญญาและวัฒนธรรม คือการจัดกิจกรรมส่งเสริมความสัมพันธ์เครือญาติที่สืบสานวัฒนธรรมและประเพณีไทยอย่างต่อเนื่อง เช่น กิจกรรมงานประเพณีสงกรานต์ไทยที่ลูกหลานกลับมาแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณและผู้สูงอายุในชุมชน เป็นต้น และทุนทรพยากรธรรมชาติ คือ การบริหารจัดการและร่วมกันอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ เช่น การจัดตั้งกลุ่มจิตอาสาของชุมชนร่วมกันรักษาทำความสะอาดแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภคและดูแลเพื่อการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์

Abstract: This research aimed to study 1) the situations of social capital, 2) the factors affecting the social capital change for strengthening on sustainable community and, 3) guidelines of management for strengthening on sustainable community. The approaches of this research were mixed methods of quantitative and qualitative researches. The quantitative research was conducted by studying the sample of 192 respondents of the sample size determination with (Krejcie, R. V. and Morgan, D. W., 1970) and 12 key informants of purposive selection. Data collection tools included questionnaire and interviews. Data were analyzed by percentage, mean, standard deviation and multiple regressions with stepwise method. The research found that: 1) the situations of social capital of Park Bang Moo Community Tambon NamDaeng, Meang District, Chachoengsao Province was at a high level ( = 3.89, S.D. = 0.71) 2) the factors affecting the social capital change for strengthening on sustainable community that Natural resources and environment capital ( = 0.529**), Cultural and wisdom capitals ( = 0.385**), Institution capital ( = 0.255**) and human capital ( = 0.232**) contributed statistically and positively to the community strength at significant level of 0.01. These four factors were predictive the social capital change at 98.01 % (R2 = 0.9801) and, 3) guidelines of management for strengthening on sustainable community, in terms of human capital that leaders of community discuss problems collaborative thinking solutions to enhance quality of life in the community. Institution capital was grouping to provide advice and set policy for the co-existence of all people in the community to participate, especially in the fi eld of traditional occupations self-sufficient, such as the village fund, cremation association fund, and cooperation group of rice mill community. Cultural and wisdom capitalswas the need of activities to relation of family that continually hold on Thai culture as Thai Songkran Festival that the descendants to keep respect of the ancestors. Natural resources and environment capital was management and joint conservation of natural resources. Establish a community volunteer group to maintain and clean water sources for consumption.

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: นครราชสีมา

Email: kitiya.ni@rmuti.ac.th

Created: 2564

Modified: 2566-02-10

Issued: 2566-02-10

บทความ/Article

application/pdf

RMUTI JOURNAL Humanities and Social Sciences Vol. 8, No. 2, July - December 2021

ISSN 2672-9342 (Online)

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล อีสาน

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	RMUTI_Yupawadee_Art66-21.pdf	11.53 MB	18	2025-07-11 19:06:08

ใช้เวลา

0.018866 วินาที