มาตรการทางกฎหมายในการจัดการมูลฝอยอันตรายจากกิจกรรมทางการแพทย์ : กรณีศึกษาการจัดการมูลฝอยประเภทยา

Legal measures for health-care waste management : case study pharmaceutical waste

Name: จินติมา กริยาผล

keyword: มูลฝอยประเภทยา

; มูลฝอยทางการแพทย์

; ของเสียอันตราย

; ขยะชุมชน

; การจัดการมูลฝอย

; มาตรการในการลดปริมาณมูลฝอย

Abstract: “มูลฝอยประเภทยา” เป็นมูลฝอยอันตรายประเภทหนึ่งที่เกิดจากกิจกรรมทางการแพทย์ ซึ่งโดยที่ผลิตภัณฑ์ยาเป็นกลุ่มของสารเคมีพิเศษที่ถูกออกแบบมาให้มีผลทางเคมีหรือชีวภาพต่อสิ่งมีชีวิต มูลฝอยที่เกิดจากการใช้ผลิตภัณฑ์ยาดังกล่าวจึงอาจก่อให้เกิดอันตราย หรือมีแนวโน้มที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม และจำเป็นต้องจัดการด้วยความระมัดระวัง แต่ในทางปฏิบัติพบว่ามูลฝอยประเภทยาที่เกิดจากแหล่งกำเนิดชุมชน ทั้งสถานบริการสาธารณสุข และบ้านพักอาศัยมักถูกทิ้งด้วยวิธีการที่ไม่เหมาะสม โดยทิ้งปะปนกับมูลฝอยทั่วไป หรือทิ้งเทลงในชักโครก อ่างล้างหน้า หรือช่องทางอื่นซึ่งเชื่อมต่อกับระบบระบายน้ำเสีย ส่งผลให้มูลฝอยประเภทยาถูกกำจัดด้วยวิธีการที่ไม่ถูกต้อง และเป็นช่องทางสำคัญในการปล่อยมูลฝอยประเภทยาออกสู่สภาพแวดล้อม เป็นเหตุให้เกิดการตกค้างหรือปนเปื้อนของมูลฝอยประเภทยา ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลกระทบที่หลากหลายตามคุณสมบัติทางเคมี หรือชีวภาพของสารเคมีที่เป็นองค์ประกอบของผลิตภัณฑ์ยานั้น การจัดการมูลฝอยประเภทยาด้วยวิธีการที่ไม่เหมาะสมเป็นปัญหาที่ทั่วโลกกำลังเผชิญ รวมทั้งประเทศไทยซึ่งมีปริมาณการใช้ผลิตภัณฑ์ยาเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องด้วย อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายที่กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ หรือมาตรการในการจัดการมูลฝอยประเภทยาไว้เป็นการเฉพาะ การจัดการมูลฝอยประเภทยาที่เกิดจากแหล่งกำเนิดภาคชุมชนในประเทศไทยจึง อยู่ภายใต้มาตรการทางกฎหมายเดียวกับมูลฝอยทั่วไปจากชุมชน วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งศึกษามาตรการทางกฎหมายซึ่งใช้บังคับแก่การจัดการมูลฝอยประเภทยาจากแหล่งกำเนิดชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากสถานบริการสาธารณสุขซึ่งเป็นแหล่งที่ก่อกำเนิดมูลฝอยประเภทยาปริมาณมาก โดยศึกษาเปรียบเทียบระหว่างมาตรการทางกฎหมายของประเทศไทยและต่างประเทศ ได้แก่ มลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา และรัฐควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย จากการศึกษาพบว่ากฎหมายของประเทศไทยที่ใช้บังคับเพื่อจัดการมูลฝอยในปัจจุบัน ยังขาดมาตรการในการลดปริมาณมูลฝอย และยังขาดมาตรการในการคัดแยก เก็บรวบรวม เก็บกัก ขนส่ง ตลอดจนการบำบัดและกำจัดที่เหมาะสมต่อการจัดการมูลฝอยประเภทยา แม้จะมีการยกร่างกฎกระทรวงสุขลักษณะการจัดการมูลฝอยที่เป็นพิษหรืออันตรายจากชุมชน พ.ศ. ... ซึ่งมีบทบัญญัติที่กำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ หรือเงื่อนไขในการจัดการมูลฝอยที่เป็นพิษหรืออันตรายจากชุมชน ซึ่งครอบคลุมถึงการจัดการมูลฝอยประเภทยาด้วยก็ตาม แต่หลักเกณฑ์ วิธีการ หรือเงื่อนไขที่กำหนดตามร่างกฎกระทรวงดังกล่าวบางส่วนก็ไม่สอดคล้องกับการจัดการมูลฝอยประเภทยาตามหลักวิชาการ มาตรการทางกฎหมายในการจัดการมูลฝอยของประเทศไทยจึงยังไม่เพียงพอและไม่เหมาะสมต่อการควบคุมและกำกับดูแลการจัดการมูลฝอยประเภทยาจากสถานบริการสาธารณสุข และสมควรต้องมีการแก้ไขเพิ่มเติม หรือปรับปรุงเพื่อควบคุมการจัดการมูลฝอยประเภทยาตั้งแต่การก่อกำเนิดมูลฝอยจนกระทั่งการกำจัดในขั้นสุดท้าย และเพื่อให้การจัดการมูลฝอยประเภทยาเป็นไปอย่างมีระบบและมีประสิทธิภาพ โดยควรพิจารณากำหนดมาตรการทางกฎหมายสำหรับจัดการมูลฝอยประเภทยาจากสถานบริการสาธารณสุขขึ้นเป็นการเฉพาะ โดยเบื้องต้นเสนอให้อาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 ออกกฎกระทรวงเพื่อกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และมาตรการในการควบคุมหรือกำกับดูแลการจัดการมูลฝอยประเภทยาตั้งแต่การคัดแยก เก็บรวบรวม เก็บกัก ขนส่ง รวมตลอดถึงการกำจัดเพื่อบังคับเป็นการทั่วไปทุกท้องถิ่น และแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 และพระราชบัญญัติสถานพยาบาลสัตว์ พ.ศ. 2533 เพื่อกำหนดให้ผู้ประกอบกิจการและผู้ดำเนินการสถานบริการสาธารณสุขมีหน้าที่ในการลดปริมาณ มูลฝอยประเภทยา ณ แหล่งกำเนิด

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2559

Modified: 2564-04-30

Issued: 2564-04-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2016.890

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: กฎหมายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2166jintima.pdf	2.16 MB	3	2024-09-29 11:04:15

ใช้เวลา

0.034224 วินาที