การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุชาวมุสลิมในชุมชนเมือง กรุงเทพมหานคร

Self care of elderly Muslims : an evidence from one community in Bangkok metropolitan

Name: วรรณภา อารีย์

ThaSH: ผู้สูงอายุ -- การดูแล -- ไทย -- กรุงเทพฯ

ThaSH: ผู้สูงอายุ -- สุขภาพและอนามัย

Abstract: การศึกษาครั้งนี้ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจภาวะ สุขภาพทางกาย สุขภาพจิตและสมรรถภาพในการดำเนินชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุมุสลิม และศึกษาวัฒนธรรม การดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุสามระดับ คือบุคคล ครอบครัว และชุมชน รวมถึงบทบาทของศาสนาอิสลามที่มีผล ต่อการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุมุสลิมที่อาศัยในชุมชนเมืองกรุงเทพมหานคร กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักเป็นผู้สูงอายุ มุสลิมที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 130 คน และผู้ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้ดูแลหลักในครอบครัวผู้สูงอายุ ผู้นำชุมชน และผู้นำศาสนา ผู้สูงอายุมุสลิมในการศึกษาครั้งนี้เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย (สัดส่วน 6:4) ส่วนใหญ่ อยู่ในช่วง วัยต้น (ร้อยละ 53) และเกินกว่าครึ่ง (ร้อยละ 64.9) ยังคงประกอบอาชีพ ผลการสำรวจภาวะสุขภาพ พบว่า ผู้สูงอายุ มุสลิมส่วนใหญ่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ด้วยตนเองทั้งหมด แต่มีค่าดัชนีมวลกายที่เข้าข่ายเป็นโรคอ้วนถึง ร้อยละ 32.3 และมีโรคประจำตัวอย่างน้อยหนึ่งโรค โดยเป็นโรคความดันโลหิตสูงมากที่สุด (ร้อยละ 39.2) การคัดกรองสุขภาพจิตทางด้านอารมณ์ พบว่า ผู้สูงอายุมุสลิมส่วนใหญ่ ร้อยละ 94.6 มีความสุข ไม่ได้รู้สึกซึมเศร้า หรือท้อแท้ใจ ส่วนการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุมุสลิมทั้งในระดับบุคคล ครอบครัวและชุมชนนั้นพบว่า ศาสนามี บทบาทต่อการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนมุสลิม โดยผู้สูงอายุมุสลิมได้นำหลักศาสนามาใช้ในการดูแล สุขภาพจิตและสุขอนามัยตนเอง และคำสอนทางศาสนาเกี่ยวกับหน้าที่ของบุตรหลานและสมาชิกในสังคมมุสลิม ที่ควรปฏิบัติต่อผู้สูงอายุยังมีบทบาทต่อการดูแลผู้สูงอายุของครอบครัวและชุมชน อย่างไรก็ตามการศึกษาครั้งนี้ พบพฤติกรรมบางอย่างที่สะท้อนถึงการดูแลสุขภาพที่ไม่สอดคล้องกับหลักศาสนาอยู่บ้าง และอาจเป็นส่วนหนึ่ง ของสาเหตุปัญหาสุขภาพที่พบในผู้สูงอายุมุสลิม ซึ่งได้แก่ พฤติกรรมการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา และการบริโภคอาหารที่ เน้นเพียงเครื่องหมายฮาลาล แต่ไม่ได้คำนึงถึงหลักคำสอนอื่นที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการบริโภคที่เหมาะสม รวมทั้งการไม่ออกกำลังกาย หลักคำสอนของศาสนาอิสลามสอดคล้องกับการดูแลสุขภาพที่ดีทั้งกาย จิต และสังคม หากได้นำ หลักศาสนาเข้ามาประยุกต์ใช้กับการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมก็จะเป็นอีกแนวทางหนึ่งในการสร้างเสริมสุขภาพที่ดี ให้แก่ผู้สูงอายุชาวมุสลิม

Abstract: This mixed methods research aims to (1) investigate the physical and mental health as well as the daily activities of elderly Muslims, and (2) explore the role of the Islamic religion on self-care practices of elderly Muslims at the individual, family and community level. The data was obtained from 130 elderly Muslims aged 60 years and over residing in one Muslim community in the Bangkok Metropolitan, and other key informants including family members, community leaders, and religious leaders. The proportion of female elderly was greater than male elderly with a ratio of six to four. Most of participants were in the age range 60-69 (53%) over a half of them continued to work (64.9%). Results from the health survey revealed that the majority of elderly Muslims were able to perform daily activities on their own. However, there was 32.3% of elderly were considered obese and most of elderly reported of having at least one type of chronic disease such as hypertension and diabetes. Hypertension was the most common among the elderly (39.2%). Depressive symptoms screening showed that mental health status of most elderly Muslims was normal (94.6%). In addition, this study found that religion had an impact on the self-care practices at all levels. Elderly individuals used religious principles to take care of their mental health and personal hygiene. Religious teachings also played important roles for family and community members in taking care for the elderly. However, the research found certain behaviors that did not conform to the Islamic teachings such as smoking, drinking alcohol, and lack of exercise. This kind of behavior may partly regarded as causes of the health problems among the elderly. Moreover, consumption behavior of elderly Muslims concerned only with halal signs, regardless of the religious teachings on appropriate food consumption. As Islamic teachings are concordant with physical, mental, and social well-being of the elderly, it is worthiness to apply religious teachings to self care practices for elderly Muslims.

มหาวิทยาลัยมหิดล. หอสมุดและคลังความรู้มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: ขวัญจิต ศศิวงศาโรจน์

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Name: เสาวภา พรสิริพงษ์

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Name: อารี จำปากลาย

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2556

Modified: 2563-02-05

Issued: 2562-11-20

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ ว255ก 2556

tha

Spatial: กรุงเทพมหานคร

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วัฒนธรรมและการพัฒนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	5136864.pdf	1.08 MB	31	2025-07-19 23:57:16

ใช้เวลา

0.272495 วินาที