แนวทางส่งเสริมกตัญญูกตเวทีในสังคมไทย

An approach for Promoting Kataññūkatavedī In Thai Society

Name: สุวรรณฐา ลึม

keyword: กตัญญูกตเวที

; ส่งเสริมกตัญญูกตเวที

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์ “แนวทางส่งเสริมกตัญญูกตเวทีในสังคมไทย” มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ ๑. เพื่อศึกษากตัญญูกตเวทีตามหลักการของพระพุทธศาสนา ๒. เพื่อศึกษาสถานการณ์เกี่ยวกับกตัญญูกตเวทีในสังคมไทย และ ๓. เพื่อศึกษาแนวทางส่งเสริมกตัญญูกตเวทีในสังคมไทย งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า สังคมไทยให้ความสำคัญกับความกตัญญูกตเวที มีการปลูกฝังมาเป็นเวลานาน เมื่อบุคคลได้รับความช่วยเหลือจากใครแล้วควรสำนึกในบุญคุณหาทางตอบแทนบุคคลที่ได้รับความช่วยเหลือแล้วไม่ตอบแทน หรือทำให้คนที่เคยช่วยเหลือเดือดร้อนจะถูกสังคมตำหนิว่า เป็นคนอกตัญญู ปัจจุบันทั้งในสังคมพระสงฆ์และคฤหัสถ์ กำลังประสบกับสถานการณ์ขาดความกตัญญูกตเวที เนื่องจากพระสงฆ์ที่บวชเข้ามาใหม่ส่วนมากบวชระยะสั้น และบวชแล้วมักจะไม่ได้พักอยู่กับพระอุปัชฌาย์ทำให้ทั้ง ๒ ฝ่าย ไม่ผูกพันต่อกัน สังคมคฤหัสถ์ก็เช่นเดียวกัน เนื่องจากปัจจุบันเป็นสังคมอุตสาหกรรม ต้องรีบเร่งทำงานจึงขาดความอบอุ่น มีความสัมพันธ์ต่อกันอย่างฉาบฉวย เป็นเหตุนำไปสู่ความรุนแรงทั้งภายในครอบครัวและสังคม พระพุทธเจ้าสอนหลักธรรมเกี่ยวกับกตัญญูกตเวที แก่สาวกของพระองค์ทั้งที่เป็นบรรพชิตและคฤหัสถ์ เพื่อให้มีชีวิตอยู่ได้ตามฐานะของตน มีโอกาสศึกษาปฏิบัติธรรม และสอนให้ตระหนักรู้ ในการตอบแทนบุญคุณผู้ให้ความช่วยเหลือด้วย พระสงฆ์ปฏิบัติตามหลักอนาคาริยวินัย คฤหัสถ์ปฏิบัติตามหลักธรรมหลายข้อ เช่น บุคคลหาได้ยาก ๒, พรหมวิหารธรรม ๔, ฆราวาสธรรม ๔, สังคหวัตถุ ๔, อุบาสกธรรม ๕, คารวะ ๖ และ ทิศ ๖ เพื่อให้เกิดความยึดมั่นในหลักกตัญญูกตเวที จึงได้เสนอแนวทางส่งเสริมกตัญญูกตเวที ในสังคมไทย ๒ ประการคือ ๑. สังคมสงฆ์: ส่งเสริมให้พระภิกษุสามเณรได้พักในสำนักอุปัชฌาย์ เพื่อได้กระทำวัตรต่อกัน เรียนพระธรรมวินัยในสำนักของอาจารย์ แม้ภายหลังจะย้ายไปพำนักที่วัดอื่นก็กลับมาสักการบูชาในโอกาสสำคัญ เช่น เข้าพรรษา ออกพรรษา ๒. สังคมคฤหัสถ์: ส่งเสริมให้มีความกตัญญูกตเวที ทั้งในสถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา และสถานที่ทำงาน โดยสร้างจิตสำนึก แก่สมาชิกในส่วนต่างๆ ของสังคมให้ตั้งอยู่ในหลักกตัญญูกตเวที เมื่อทำได้อย่างนี้คนในสังคมก็จะเป็นสังคมที่มีความสามัคคี ให้ความช่วยเหลือกันทั้งในยามปกติและยามเกิดปัญหา ก็จะสามารถผ่านสถานการณ์นี้ไปได้

Abstract: The dissertation entitled “An approach for Promoting Kataññūkatavedī In Thai Society” has three objectives are: (1) to study the Kataññūkatavedĩ according to the principles of Buddhism; (2) to study the situation related to Kataññũkatavedī in Thai society; and (3) to study an approach for Promoting Kataññūkatavedī in Thai society. This research based on documentary research methodology. The results of the study found that Thai society is a society that values gratitude. It has been cultivated for a long time when a person gets help from someone, and then they should remember to repay him or her in return. The otherwise he or she will be condemned by society as Akataññū one. Recently, in Thai society both monks and householders are experiencing a lack of gratitude because most of the monks most were short-term ordained. The monks usually do not live with the preceptor but return to stay in the temple in the homeland or the school, so there is no duty between them. Do not study the Dharma or listen to the teachings of the preceptor that makes the two do not have ties. According to householders are the same because society is now an industrial society, rushing to work to earn income for a family. The Buddha teaches the principles of gratitude to his disciples, both monks, and householders. Let His followers help each other to live a life of their own and have the opportunity to study and practice. At the same time teaches them to recognize how to pay a return to helpers. For the monks, follow the principles of the anãgãriyavinaya and the Buddha teaches householder to practice such as Dullabha-puggala (rare persons), four Bhramavihãra, four gharavãsadhamma, four saṅgahavatthu, four upãsadhamma, six gãrava, and six disã 6. To encourage people in Thai society to give importance to the Kataññũkatavedĩ, therefore the researcher offers a way to promote gratitude in Thai society both among the Sangha community, and householders are (1) Sangha Society to encourage monks and novices to stay in the preceptor's temple, so that they can have a duty to each other and study the Dhamma-Vinaya from the preceptor. Create the relation between each other even later; they will move to other temples; they can come to visit the teachers occasionally, such as on Buddhist lent. (2) Society of householders: Encouraging gratitude in family, educational institutions, and workplaces to build good relationships between parents and children, teachers, and students, employers and employees. The application of gratitude is a framework for raising awareness among members of family institutions, schools, and workplaces. The people of different parts of society should join in mutual support because family, educational institutions and workplaces are considered as a place for incubating human social consciousness. When this is done, people in Thai society will be a harmonious society, help in the normal and trouble. Whether it is family issues, social problems or economic problems, it can be through a crisis situation.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: อยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระปลัดสมชาย ปโยโค

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาทวี มหาปญฺโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สมิทธิพล เนตรนิมิตร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2560

Modified: 2561-11-27

Issued: 2561-10-02

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต (พระพุทธศาสนา)

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	58MCU620102012.pdf	3.64 MB	29	2024-08-01 22:12:18

ใช้เวลา

0.023111 วินาที