ศึกษาวิเคราะห์คุณค่าหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุดที่มีต่อสังคมไทยอีสาน

An Analytical Study of the Buddha’s Teachings in Chantamud Isan Literature Influencing Thai-Isan Society

Name: พระสายแวว วุฑฺฒิธมฺโม (ชาวศรี)

keyword: เรื่องจันทะหมุด

; อีสาน

; พุทธธรรม

; วรรณกรรมอีสาน

Abstract: วิทยานิพนธ์เป็นเรื่องศึกษาวิเคราะห์คุณค่าหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสานเรื่องจันทะหมุด ที่มีต่อสังคมไทยอีสานนี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการคือ ๑) เพื่อศึกษาวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุด ๒) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมในวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุด ๓) เพื่อศึกษาคุณค่าหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุดที่มีต่อสังคมไทยอีสาน เป็นงานวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ์ภาคสนาม (Interview) ผลจากการศึกษาพบว่า งานวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุดนั้นพบว่า เป็นวรรณกรรมร่วมสมัยของวรรณกรรมไทยลาว มีแพร่หลายทั้งในภาคเหนือและภาคอีสาน มีลักษณะคำประพันธ์เป็นวรรณกรรมประเภทโคลงสาร โดยมีจุดมุ่งหมายในการแต่งเพื่อความบันเทิงและเพื่อมุ่งสอนหลักพุทธธรรมในการดำเนินชีวิต จากการศึกษาหลักพุทธธรรมในวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุด พบว่า มีหลักพุทธธรรมที่ปรากฏอยู่ในวรรณกรรม ดังนี้ ๑) หลักพุทธธรรมว่าโทษของตัณหา ๒) หลักพุทธธรรมว่าด้วยความผลัดพราก ๓) หลักพุทธธรรมว่าด้วยผู้ประพฤติธรรม ๔) หลักพุทธธรรมว่าด้วยโลกธรรม ๕) หลักพุทธธรรมว่าด้วยกตัญญูกตเวที ๖) หลักพุทธธรรมว่าด้วยความอดทน เมื่อวิเคราะห์คุณค่าของหลักพุทธธรรมในวรรณกรรมอีสาน เรื่องจันทะหมุดที่มีต่อสังคมไทยอีสานพบว่าสามารถจำแนกออกได้เป็น ๕ ด้าน คือ ๑) คุณค่าด้านการดำเนินชีวิต ๒) คุณค่าด้านสังคม ๓) คุณค่าด้านการเมืองการปกครอง ๔) คุณค่าด้านคติความเชื่อ ๕) คุณค่าด้านวรรณกรรม แสดงออกได้ถึงภูมิธรรม ภูมิปัญญา ภูมิความรู้ในเชิงภาษาและการแต่งวรรณกรรมที่ล้ำลึกได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีอิทธิพลต่อสังคมไทยอีสาน ตำบลกระโสบ อำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี ใน ๔ ด้าน คือ ๑) คุณค่าด้านการดำเนินชีวิต ๒) คุณค่าด้านสังคม ๓) คุณค่าด้านการเมืองการปกครอง ๔) คุณค่าด้านคติความเชื่อ

Abstract: The thesis entitled “An Analytical Study of the Buddha’s Teachings in Chantamud Isan literature Influencing Thai-Isan Society” predominantly employed three objectives viz. 1) To study Chantamud Isan literature, 2) To study the Buddha’s teachings stated in Chantamud Isan literature and 3) To study the values of the Buddha’s teaching described in Chantamud Isan literature that influencing Thai-Isan society. The documentary research and field-interview have been spelt out in the present research. Findings of the study Chantamud Isan literature was one of the contemporary Thai-Isan literature and ubiquitously popular in the Northern and North-eastern of Thailand. This literature was written in the form of verse aiming for the delectation and the propagation of the Buddha’s teachings to the way of life. It has been found that the Buddha’s teachings described in Chantamud Isan literature was the following principles, namely, 1) The demerit of craving 2) The stray 3) The meditator 4) The worldly conditions 5) The grateful and 6) The patience. However, the analysis of the values of Buddha’s teachings in Chantamud Isan literature influencing Thai-Isan society has been found in five aspects viz. 1) The way of life 2) The society 3) The politics and administration 4) The belief and 5) The value of literature represented the Dhamma, the wisdom and an expert in language including the writing of literature creatively. Further, the literature under consideration has influenced towards Thai-Isan society in four aspects, namely, 1) The value of ways of life 2) The value of society 3) The value of politics and administration and 4) The value of belief

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: อยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระครูศรีปริยัตยาภิวัฒน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระครูสิริสุตาภรณ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2560

Modified: 2020-02-12

Issued: 2561-07-24

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU600202013.pdf	4.07 MB	68	2025-02-17 21:28:35

ใช้เวลา

0.036772 วินาที