ผลของการฝังเข็มที่จุด Shenmen (TF4) ต่อระดับความเครียดและการเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมอง

The effect of acupuncture at shenmen (TF4) point on stress level and brainwave activities

Effect of acupuncture at shenmen (TF4) point on stress level and brainwave activities

Name: กลางดาว ชีรณวาณิช

Organization : มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

Name: Klangdao Chiranavanich

keyword: การเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมอง

ThaSH: คลื่นไฟฟ้าสมอง

Classification :.LCCS: WL150

ThaSH: สมอง

ThaSH: ความเครียด

Abstract: ในปัจจุบันปัญหาของความเครียดส่งผลเสียต่อสุขภาพมากมาย ในทางการแพทย์มีวิธีผ่อนคลายความเครียดด้วยวิธีการต่าง ๆ หลายวิธีไม่ว่าจะเป็นการทำสมาธิ การฟังเพลง หรือแม้กระทั่งรักษาด้วยการฝังเข็ม วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการฝังเข็มบริเวณใบหูที่จุด Shenmen (TF4) ต่อการลดระดับความเครียดและการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าสมองหลังการฝังเข็ม ณ จุด Shenmen (TF4) โดยใช้แบบทดสอบวัดความเครียดสำหรับคนไทยและการวัดการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าสมองเป็นเครื่องมือชี้วัดการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาเชิงทดลอง ในอาสาสมัครกลุ่มเดียวกัน Randomized Controlled Clinical Trial ในรูปแบบ Crossover design คัดเลือกอาสาสมัครจากบุคลากรเจ้าหน้าที่แผนกฉุกเฉินและแผนกผุ้ป่วยวิกฤติ รพ.นายแพทย์หาญ เพศชาย-หญิงช่วงอายุระหว่าง 20-50ปี ปฏิเสธโรคประจำตัวหรือภาวะอื่น ๆ ที่มีผลต่อการทดลอง สุ่มอาสาสมัครจากกลุ่มที่เข้าเกณฑ์ตามเงื่อนไขข้อกำหนดทั้งสิ้น16คน เริ่มการวิจัยโดยทำการกระตุ้นให้ผู้เข้าร่วมวิจัยเกิดความเครียดโดยการดูคลิปวีดีโอภัยพิบัติ และให้อาสาสมัครทำแบบสอบถามวัดความเครียด มี 2ชุด ชุดละ12ข้อ ชุดแรกเป็นแบบวัดความรู้สึกด้านลบ ชุดสองเป็นแบบวัดความรู้สึกด้านบวก ติดเครื่องวัดคลื่นไฟฟ้าสมองและบันทึกคลื่นไฟฟ้าสมองก่อนฝังเข็ม จากนั้น ฝังเข็มจริง ณ จุด Shenmen (TF4) โดยฝังเข็มผ่านผิวหนังค้างไว้ประมาณ30นาที เมื่อครบกำหนดให้ผู้เข้าร่วมการวิจัยทำแบบสอบถามวัดความเครียดอีกครั้งพร้อมทั้งบันทึกคลื่นไฟฟ้าสมองหลังการฝังเข็ม วันต่อมาทำการทดลองเช่นเดิมแต่ใช้การฝังเข็มหลอก(Placebo acupuncture)แทน เมื่อสิ้นสุดการทดลองบันทึกผลเปรียบเทียบระหว่างการฝังเข็มบริเวณใบหูจุดShenmen (TF4) กับการฝังเข็มหลอก (Placebo acupuncture) โดยเปรียบเทียบผลการทดลองจากข้อมูลคะแนนระดับความเครียดในแบบสอบถามความเครียด(Thai stress test)และการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าสมอง ผลการวิจัย จากแบบวัดความเครียดสำหรับคนไทย (Thai stress test) ผลการเปรียบเทียบการทำแบบทดสอบวัดความรู้สึกและระดับความเครียด ของกลุ่มตัวอย่างทั้ง 16 คน ภายหลังจากการฝังเข็มหลอก (Placebo Acupuncture) และการฝังเข็มจริง (Shenmen Acupuncture) พบว่า ผลการทำแบบทดสอบความรู้สึกด้านบวก เมื่อเปรียบเทียบระหว่างการฝังเข็มจริง10.13(±4.19) กับการฝังเข็มหลอก 7.81(±2.71)โดยความรู้สึกด้านบวกมีค่าโดยรวมมากขึ้นหลังการฝังเข็มจริงณ จุด Shenmen (TF4) ซึ่งความแตกต่างนี้มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ0.05(t= -0.56; p = 0.013*) ส่วนผลการทำแบบทดสอบวัดความรู้สึกด้านลบหลังการฝังเข็มจริง ณ จุด Shenmen (TF4) มีค่าผลรวมคะแนนลดน้อยลงกว่าหลังฝังเข็มหลอกแต่ความแตกต่างนี้ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (t = -0.64; p=0.529) ในขณะที่ จากการวิเคราะห์ผลคะแนนแบบวัดความเครียดสำหรับคนไทย (Thai stress test) พบว่า เมื่อเปรียบเทียบระดับความเครียดของกลุ่มที่ได้รับการฝังเข็มหลอกกับกลุ่มที่ได้รับการฝังเข็มจริงที่จุดShenmen (TF4) พบว่า ผู้ที่มีความเครียดอยู่ในกลุ่มระดับเครียดมากและกลุ่มเครียดเล็กน้อย มีจำนวนลดน้อยลง ในขณะที่ผู้ที่สุขภาพจิตอยู่ในเกณฑ์ปกติ มีจำนวนเพิ่มขึ้น และผู้ที่สุขภาพจิตอยู่ในเกณฑ์ดีมากมีจำนวนเท่าเดิม ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้มีนัยสำคัญทางสถิติที่ p=0.049* สรุปได้ว่าการฝังเข็มจุด Shenmen (TF4) สามารถช่วยให้เกิดการผ่อนคลายและคลายเครียดได้สำหรับการเปรียบเทียบค่าคลื่นไฟฟ้าสมองชนิดต่าง ๆ พบว่า คลื่นไฟฟ้าสมองชนิด Gamma Brainwave หลังการฝังเข็มณ จุด Shenmen (TF4)ในช่วงที่ลืมตามีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และในกลุ่ม Placebo ก็เพิ่มขึ้นเช่นเดียวกันแต่เพิ่มเพียงเล็กน้อย อย่างไรก็ตามไม่พบความแตกต่างทางสถิติระหว่าง 2 กลุ่มในการวัดขณะลืมตา (t=0.43,p=0.676) ส่วนการวัดในขณะหลับตา การฝังเข็ม ณ จุดShenmen (TF4) มีแนวโน้มที่ค่า Gamma Brainwave ลดลง ส่วน Placebo มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เมื่อเปรียบเทียบระหว่าง 2 กลุ่มพบว่าการวัดในช่วงหลังการทดลองระหว่าง 2 กลุ่มแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติโดยมีค่า (t = -2.34, p= 0.034*) ในขณะที่คลื่นไฟฟ้าสมองชนิดอื่น ๆ ได้แก่ Alpha brainwave, Beta brainwave, Theta brainwave และDelta Brainwave มีการเปลี่ยนแปลงคลื่นไฟฟ้าสมองในขณะลืมตาและหลับตาทั้งช่วงก่อนและหลังการฝังเข็มหลอกและการฝังเข็มจริง แต่การเปลี่ยนแปลงนี้ต่างกันแบบไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ สรุปผล จุดฝังเข็ม Shenmen (TF4) ทำให้ระดับความเครียดของอาสาสมัครลดลงอย่างชัดเจนโดยความรู้สึกด้านบวกเปลี่ยนไปดีขึ้น เมื่อประเมินจากแบบวัดระดับความเครียด(Thai stress test) ในขณะที่คลื่นไฟฟ้าสมองนั้นมีการเปลี่ยนแปลงแต่ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างการฝังเข็มจริงและฝังเข็มหลอก

Abstract: Currently, the issue of stress has a highly negative effect to health. Medically, there are many ways to relieve stress through various methods such as meditation, listening to music, or even acupuncture therapy. Objective This research, researcher aims to study the dynamics of stress and change of the electroencephalogram (EEG) after acupuncture at Shenmen (TF4) point by using tests to measure stress for Thai people(Thai stress test) and to measure the change of EEG as a measuring tool of such occurred change. Materials and Methods The Randomized Controlled Clinical Trial in Crossover design study was conducted among the same volunteers.The volunteers were selected from the personnel in emergency division and critical patient unit at Dr. Hann Hospital with both male and female subjects and age range of 20-50 years old and they do not have any underlying disease or any states affecting the experiment. 16 volunteers were randomized from the group consistent with the criteria, terms and condition. The study was conducted by starting from stimulating the participants to have stress by watching a clip video regarding with disasters and then they did a questionnaire about stress (Thai stress test) consisting of 2 sets and each set contained 12 questionnaire. The first set was measuring negative feelings while another was to measure positive feelings. Electroencephalogram (Emotiv EEG Neuroheadset 14 channels) was attatched and monitored before acupuncture. After that, needles were punctured at Shenmen (TF4) point through skin for approximately 30 minutes. When it was due, the participants retook the stress questionnaire again and post-acupuncture EEG was recorded. Three days later, the same experiment was performed again but using placebo acupuncture instead. When it ended, the result was recorded to compare acupuncture at Shenmen (TF4) point and Placebo acupuncture by referring from stress score in Thai stress test and the changes of brain wave activities. Results From Thai stress test, the comparative result of the test to measure feelings and stress levels of 16 people as sample group after placebo acupuncture and actual acupuncture (Shenmen Acupuncture) found that the result of the test with positive feeling when comparing between acupuncture is 10.13 (± 4.19) and placebo acupuncture is 7.81 (± 2.71) has statistically significant difference at the level of 0.05 (t = -0.56; p = 0.013 *). Besides, the result of the test with negative feeling after receiving the acupuncture is 6.88 (± 5.98) compared to placebo acupuncture is 7.50 (± 4.31), and there has no statistically significant difference at the level of 0.05 (t = -0.64; p = 0.529). While from the analysis of the Thai stress test showed that when compared the number in volunteers of those who received placebo acupuncture with those who received the acupuncture at Shenmen (TF4) point found that the volunteers who stress level in the group of “very stressful” and “slightly stress” ,were decrease in numbers. For those on a “regular basis stress” group is increases in numbers, and for those who in “very good basis” group is same in number. These statistically significant changes are at p = 0.049 * and capable to be concluded that acupuncture at Shenmen (TF4) point can help to relax and relieve stress. For comparison of types of electroencephalogram (EEG) showed that the Gamma Brainwave type after acupuncture at Shenmen (TF4) point while the eyes are open tend to increase, and in the Placebo group also slightly increase. However, there is no statistically significant difference between the two groups in the eyes-opened measurement (t = 0.43, p = 0.676), in terms of the measurement while the eyes are closed, the acupuncture at Shenmen (TF4) point, the Gamma Brainwave type is likely decrease but the Placebo tends to increase. When comparing the two groups found that the measurement after the experiments between the two different groups has statistically significant difference at the value (t = -2.34, p = 0.034 *). While other types of electroencephalogram (EEG) including Alpha brainwave, Beta brainwave, Theta brainwave and Delta Brainwave, found that there are changes in both when eyes are opened and closed before and after acupuncture and placebo acupuncture, but this change has no statistically significant difference. Conclusion This study showed that the acupuncture at Shenmen (TF4) point could reduce stress, especially in the positive feeling scale of Thai Stress Test between Shenmen (TF4) point and Placebo acupuncture. However, there are changes of brainwave activities in both when eyes are opened and closed before and after Shenmen (TF4)and placebo acupuncture, but this change has no statistically significant difference.

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง. ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา

Address: เชียงราย

Email: library@mfu.ac.th

Name: วิจิตร บุณยะโหตระ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ภัครวรรธน์ สิทธิประภาพร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2558

Issued: 2016

Modified: 2020-04-20

Issued: 2559-12-06

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ. WL150 ก313ผ 2558

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เวชศาสตร์ชะลอวัยและฟื้นฟูสุขภาพ

Grantor: มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Klangdao Chiranavanich.pdf	53.91 MB	147	2025-10-18 11:58:20

ใช้เวลา

0.037895 วินาที