การศึกษาพาหุสัจจะในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท

The Study of Bāhusacca in Theravāda Buddhism

Name: พระครูปลัด ชวลิต อคฺคปญฺโญ (ภู่นาค)

keyword: พาหุสัจจะ

Abstract: งานวิจัยเรื่องการศึกษาพาหุสัจจะในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทนี้ มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาพาหุสัจจะในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท ๒) เพื่อศึกษาหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับพาหุสัจจะ ๓) เพื่อศึกษาการประยุกต์พาหุสัจจะมาพัฒนาชีวิตในสังคมปัจจุบัน จากการศึกษาพบว่า ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา พาหุสัจจะมีความหมายเช่นเดียวกับ คำว่า พหูสูต และสุตะ หมายถึง ความเป็นผู้ได้ยินได้ฟังมาก ได้ศึกษาเรียนรู้มาก การมีความรู้มีประสบการณ์มาก พาหุสัจจะเป็นมงคลอย่างหนึ่งที่นำความเจริญก้าวหน้ามาให้ผู้เป็นพหูสูต องค์ประกอบของพาหุสัจจะ ๕ ประการ ได้แก่ (๑) เป็นผู้ได้ฟังมาก คือ ศึกษาเล่าเรียนได้สดับตรับฟังไว้มาก (๒) ทรงจำไว้ได้ คือ สามารถจดจำหลักการ หรือสาระได้ ทรงจำได้แม่นยำ (๓) คล่องปาก คือ ท่องบ่นหรือใช้พูดอยู่เสมอจนแคล่วคล่อง (๔)ขึ้นใจ คือ ใส่ใจพิจารณานึกคิดจนแจ่มแจ้งในใจ และ (๕) แทงตลอดดีด้วยทิฏฐิ คือ ขบได้ด้วยทฤษฎี มีความเข้าใจลึกซึ้งประจักษ์ด้วยปัญญาทั้งในแง่ความหมายและเหตุผล พาหุสัจจะมี ๒ ประเภท คือ พาหุสัจจะของบรรพชิต และคฤหัสถ์ พาหุสัจจะในพระวินัยปิฎก เป็นมูลแห่งพระพุทธบัญญัติ ๗ สิกขาบท พาหุสัจจะในพระสุตตันตปิฎก ว่า ‘การพูดเรื่องพาหุสัจจะเป็นเรื่องดีสำหรับผู้เป็นพหูสูต’ พระปัจเจกพุทธเจ้ากล่าวว่า ‘บุคคลพึงคบมิตรพหูสูต’ พระมหากัปปินเถระกล่าวคาถาว่า ‘..บุคคลพึงปรารถนาเป็นนักปราชญ์และเป็นพหูสูตผู้สามารถทำกิจตนให้สำเร็จได้ด้วยปัญญา’ พาหุสัจจะในพระอภิธรรมปิฎกว่า ‘ความเป็นผู้มีมิตรดี ได้แก่ บุคคลผู้มีศรัทธา มีศีล เป็นพหูสูต’ ส่วนพาหุสัจจะในอรรถกถาว่า ‘พาหุสัจจะ เป็นมงคลหนึ่งใน ๓๘ มงคลสูงสุด’ มีหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับพาหุสัจจะหรือพหูสูตมี ๒๑ หลักธรรม และยังมีหลักธรรมอีก ๔ หลักธรรม ที่เกื้อหนุนพาหุสัจจะ รวมเป็นหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับ พาหุสัจจะทั้งสิ้น ๒๕ หลักธรรม การประยุกต์พาหุสัจจะเพื่อใช้พัฒนาชีวิตในสังคมปัจจุบัน ด้วยการฝึกฝนตนให้เป็นผู้มีความสามารถใน ๒ ด้าน คือ การศึกษาทางโลก และการศึกษาทางธรรม

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระราชสิทธิมุนี (วิ.)

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาทวี มหาปญฺโญ ผศ.ดร.

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ผศ.ดร.สมิทธิพล เนตรนิมิตร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2553

Modified: 2554-11-30

Issued: 2554-10-03

วิทยานิพนธ์/Thesis

text/html

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.018955 วินาที