การศึกษาวิเคราะห์การพัฒนาสตรีตามทัศนะของแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต

The analytical study of developing the women according to mechee Sansanee Sthirasuta's viewpoint

Name: สโรชา คุณาธิปพงษ์

keyword: สตรีกับการพัฒนา

; สตรี การพัฒนา

; ไตรสิกขา

; สตรีกับการพัฒนา

Abstract: วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการพัฒนาสตรีตามคัมภีร์พุทธศาสนา เถรวาทและตามทัศนะของแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต ที่ท่านได้นำหลักพุทธธรรมมาผนวกกับการพัฒนามนุษย์ตามหลักการทั่วไปและกิจกรรมต่าง ๆ ในการดำเนินชีวิตมาใช้ในการพัฒนาสตรี ตลอดจนการศึกษาการประยุกต์การพัฒนาสตรีตามทัศนะของท่านมาใช้ในสังคมไทยปัจจุบัน การศึกษาการพัฒนาสตรีในงานวิจัยนี้ ได้เริ่มต้นศึกษาการพัฒนาสตรีที่ปรากฎในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท โดยศึกษาฐานะและบทบาทของสตรีสมัยก่อนพุทธกาลและในสมัยพุทธกาล ทั้งในสถานภาพของสตรีทางสังคมและสถานภาพทางศาสนา เพื่อศึกษาว่าพระพุทธศาสนาได้ช่วยยกระดับของสตรีอย่างไร ได้ศึกษาหลักพุทธธรรมที่ใช้ในการพัฒนาสตรีศึกษาความแตกต่างของพุทธธรรมที่ใช้ในการพัฒนาสตรีในเพศคฤหัสถ์และเพศบรรพชิตว่าเป็นอย่างไร เนื่องจากการดำเนินชีวิตมีเป้าหมายที่แตกต่างกัน ตลอดจนได้ศึกษาวิธีการพัฒนาการสตรีตามหลักคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท สำหรับการพัฒนาสตรีตามทัศนะของแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต นั้น ได้ศึกษาทัศนะของท่านต่อบทบาทและหน้าที่ของสตรี ตลอดจนศึกษาหลักพุทธธรรมและวิธีการที่ปรากฎในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาทที่ท่านนำมาใช้ในการพัฒนาสตรี และทั้งนี้ได้ศึกษาวิธีการทำงานของท่านในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาว่ามีการใช้หลักการและวิธีการใด ๆ บ้างในการทำงานจนประสบความสำเร็จเป็นที่ยอมรับทั้งในปละต่างประเทศ และทั้งนี้ได้ศึกษาการประยุกต์การพัฒนาสตรีตามทัศนะของท่านมาใช้ในสังคมไทยปัจจุบันจากการวิจัยพบว่า สตรีในสมัยพุทธกาลมีสถานะที่ดีขึ้นในทุกด้านไม่ว่าจะเป็นสถานภาพทางศาสนาหรือทางสังคม พรพุทธองค์ทรงยกย่องและให้ความสำคัญแก่สตรีเสมอบุรุษและทรงยอมมรับว่าสตรีมีศักยภาพในทางจิตวิญญาณทัดเทียมกับบุรุษในการบรรลุธรรม หลักพุทธธรรมที่ใช้ในการพัฒนาสตรีเป็นหลักธรรมเดียวกับการพัฒนามนุษย์นั่นเอง คือ บุญกริยาวัตถุสำหรับคฤกัสถ์ และหลักไตรสิกขา สำหรับบรรพชิต บุญกริยาวัตถุ คือ ทาน ศีล ภาวนาเป็นข้อปฏิบัติทางกาย วาจา ใจ มัจุดมุ่งหมายเพื่อการมีความทุกข์ที่ลดลง ส่วนหลักไตรสิกขา คือศีล สมาธิ และปัญญา คือ ข้อปฏิบัติสำหรับการฝึกอบรมในทางความประพฤติและทางจิตอย่างสูง มีจุดมุ่งหมายสูงสุดคือพระนิพพาน สไรับวิธรการที่ใช้พัฒนาสตรีตามหลักคัมร์พุทธศาสนาเถรวาทนั้น ได้ศึกษาใน 4 วิธี คือ (1) โดยการศึกษาธรรม (2) โดยการปฏิบัติธรรม (3) โดยการเข้าถึงพระรัตนตรัยเป็นอุบาสิกา และ (4) โดยการบวชเป็นภิกษุณีหรือสามเณรี การพัฒนาสตรีตามทัศนะแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต นั้น ท่านให้ความสำคัญแก่สตรีในฐานะ "มารดาของโลก" เป็นผู้สร้างสันติภาพโลก สตรีจึงจำเป็นต้องเรียนรู้และพัฒนาศักยาภาพของตนและดำเนินชีวิตที่เป็นประโยชน์เกื้กูลต่อสังคมและทำให้ "โลกนี้มีธรรมเป็นมารดา" คือทำให้ธรรมะอยู่ในใจของทุกผู้คน ซึ่งจะช่วยลดปัญหาสังคมต่าง ๆ ลงได้ การพัฒนาสตรีตามทัศนะของ แม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต นั้น ท่านใช้หลักธรรมและวิธีการพัฒนาสตรีตามหลักพุทธธรรม ท่านมีศีลปะในการสอนธรรมได้อย่างร่วมสมัย ใช้ภาษาที่งดงาม เข้าใจได้ไม่ยาก มีความลึกซึ้งของธรรมในระดับหนึ่งที่เป็นประโยชน์ต่อการนำไปปฏิบัติใช้ในชีวิตประจำวัน และการนำกิจกรรมต่าง ๆ มาผนวกใช้เป็นการปฏิบัติธรรม ตลอดจนการใช้การทำงานมาเป็นฐานในการปฏิบัติธรรม การทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาของท่านได้ใช้ความรู้สมัยใหม่ต่าง ๆ เช่น การจัดการเรียนรู้ การทำงานที่เป็นชุมชน หรือการใช้สื่อสารมวลชน เป็นต้นจนทำให้หารทำงานของท่านประสบความสำเร็จ สามารถนำพระพุทธธรรมเข้าถึงสาธารณะชนจำนวนมาก สำหรับการประยุกต์การพัฒนาสตรีตามทัศนะของแม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต มาใช้ในสังคมไทย คือ การทำให้ "โลกนี้มีธรรมเป็นมารดา" หนือการทำให้ในใจของผู้คนมีธรรมมะนั่นเองเพื่อสร้างความสุขสงบสันติแก่โลกใบนี้ ด้วยวิธีการต่าง ๆ ตามที่ผู้วิจัยได้เสนอความคิดเห็น เป็นการสร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญในการมีธรรมะเป้นเครื่องหล่อเลี้ยงจิตใจตน การสร้างค่านิยมที่ถูกต้องในสังคม เป็นต้น

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาทวี มหาปญฺโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: มนตรี สืบด้วง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2552-08-14

Issued: 2552-08-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.015885 วินาที