ศึกษาวิเคราะห์การปฏิบัติกัมมัฎฐานตามแนวถายคตาสติในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท

An Analytical study on meditation practise with mindfulness regarding to the body (KAYAGATASATI) In Theravada Buddhism

Name: ทัสนี วงศ์ยืน

keyword: กายคตาสติ

; กรรมฐาน

; สมาธิ

; อิทธิบาท 4

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่อง ศึกษาวิเคราะห์การปฏิบัติกัมมัฎฐานตามแนวกายคตาสติในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ เพื่อศึกษาวิเคราะห์กายคตาสติกัมมัฎฐานที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวทางการปฏิบัติกายคตาสติกัมมัฐานที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท และเพื่อนำเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้กายคตาสติกัมมัฎฐานที่เหมาะสมกับการครองชีวิตประจำวันในยุคปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่า พระพุทธเจ้าทรงสอนกายคตาสติกัมมัฎฐานทั้งแก่บรรพชิต และคฤหัสถ์เพื่อให้ปฏิบัติอบรมจิตให้เป็นสมาธิ ด้วยการตั้งสติพิจารณาอาการ 32 ให้เห็นความไม่งาม ความเป็นสิ่งปฏิกูล และความแปรผันของสังขาร เกิดความเบื่อหน่าย คลายกำหนัด ละความสำคัญว่างาม มีผู้ปฏิบัติได้บรรลุมรรคผลจำนวนมาก การได้บรรลุมรรคผลขึ้นอยู่กับอุปนิสัยที่สั่งสมมา การปฏิบัติกายคตาสติกัมมัฎฐานนั้นเหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล แนวทางการปฏิบัติกายคตาสติกัมมัฏฐานที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท ให้เริ่มต้นจากการดำรงตนอยู่ในศีล สำรวมในศีล มีความประพฤติเพรียบพร้อมด้วยกุศลกรรมบถ เห็นโทษแม้เพียงเล็กน้อยเป็นภัย คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย ตัดความห่วงกังวลทั้งหลาย เลือกสถานที่ เหมาะสมกับการปฏิบัติกัมมัฎฐาน พบอาจารย์ผู้กัลยาณมิตร แล้วรับเอากายคตาสติกัมมัฎฐานนั้นมาปฏิบัติด้วยหลักอิทธิบาท 4 ให้มาก บ่อยๆ ในความดูแลของอาจารย์ผู้บอกกัมมัฎฐาน จนเกิดความชำนาญ และบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ คฤหัสถ์ในปัจจุบันมีสติตามทันสิ่งที่กำลังเกิดขึ้น ด้วยการฝึกปฏิบัติกายคตาสติการสวดมนต์ (เช้า-เย็น) เป็นประจำทุกวัน เจริญอานาปานสติ สาธยาย และกำหนดพิจารณาส่วนของรร่างกาย เฉพาะมูลกัมมัฎฐาน คือ ผล ขน เล็บ ฟัน หนัง โดยอนุโลมและปฏิโลม เพื่อฝึกจิตให้มีสมาธิ ให้บริสุทธิ์ พ้นจากอุปกิเลส เครื่องเศร้าหมอง มีความสงบ จิตว่าง ปล่อยวางไม่ยึดมั่นถือมั่น ที่สำคัญยิ่งคือ คฤหัสถ์ผู้ปฏิบัติกายคตาสติกัมมัฏฐานต้องเป็นบุคคลที่ดำรงตนอยู่ในศีล มีความประพฤติเพรียบพร้อมด้วยกุศลกรรมบถ จึงจะบรรลุเป้าหมายและมีความพึ่งพาตนเองได้ในสังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน ตามเป้าหมายของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ.2550-2554)

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระสมภาร สมภาโร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระสุธีธรรมานุวัตร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: รังษี สุทนต์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2550

Issued: 2552-08-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ใช้เวลา

0.031059 วินาที