ความเป็นประโยชน์ของซีลีเนียมในดินนาในที่ราบภาคกลางของประเทศไทย

Selenium availability in paddy soils in the central plain of Thailand

Name: ณัฐนรี อันรุ่งสุภาพร

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (ปฐพีวิทยา) 2563.

Classification :.LCCS: S592.6.S4

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาปฐพีวิทยา -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ดิน -- ปริมาณซีลีเนียม -- ไทย (ภาคกลาง)

ThaSH: ซีลีเนียม -- การใช้ประโยชน์

Abstract: ซีลีเนียม (Se) เป็นจุลธาตุที่จำเป็นทางโภชนาการในการรักษาสมดุลของมนุษย์ ทั้งนี้การบริโภคข้าวซึ่งเป็นพืชอาหารที่สำคัญของประชากรโลกเป็นช่องทางหนึ่งในการได้รับซีลีเนียมให้เพียงพอต่อความต้องการของมนุษย์ อย่างไรก็ตามปริมาณซีลีเนียมในข้าวขึ้นอยู่กับระดับซีลีเนียมที่เป็นประโยชน์ในดิน ดังนั้นงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณซีลีเนียมในรูปทั้งหมดและรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืชในดินนาบริเวณที่ราบภาคกลางซึ่งเป็นแหล่งปลูกข้าวที่สำคัญของประเทศไทย และหาสหสัมพันธ์ระหว่างปริมาณซีลีเนียมกับสมบัติดินที่ควบคุมความเป็นประโยชน์ของซีลีเนียม น้ำยาสกัดเชิงเดี่ยวที่ใช้ในการประเมินซีลีเนียมที่เป็นประโยชน์ในดินประกอบด้วย โพแทสเซียมไดไฮโดรเจนฟอสเฟต (KH2PO4) โซเดียมไบคาร์บอเนต (NaHCO3) และน้ำ (water) ผลการศึกษา พบว่าปริมาณซีลีเนียมในรูปทั้งหมดในดินที่ทำการศึกษาอยู่ในระดับขาดแคลนถึงระดับปานกลางถึงสูง (0.03-1.64 mg kg-1 , ค่ามัธยฐานเท่ากับ 0.24 mg kg-1 ) ส่วนปริมาณซีลีเนียมที่เป็นประโยชน์ แตกต่างกันในแต่ละน้ำยาสกัดโดยมีปริมาณลดลงตามลำดับ คือ KH2PO4 > NaHCO3 >> water ทั้งนี้ปริมาณซีลีเนียมที่สกัดจากทั้ง 3 น้ำยาสกัดมีสหสัมพันธ์ภายในเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (α = 0.05) สำหรับกลุ่มตัวอย่างดินทั้งหมด ซีลีเนียมที่สกัดด้วยโพแทสเซียมไดไฮโดรเจนฟอสเฟตมีสหสัมพันธ์เชิงลบกับเหล็กที่สกัดด้วยออกซาเลต (r = -0.46*) สะท้อนให้เห็นว่าเหล็กที่มีผลึกไม่สมบูรณ์ส่งเสริมการดูดซับซีลีเนียมและลดปริมาณซีลีเนียมที่เป็นประโยชน์ในดิน ขณะที่ในกลุ่มตัวอย่างดินล่างพบสหสัมพันธ์เชิงบวกกับปริมาณซัลเฟตที่สกัดได้ (r = 0.96*) ชี้ให้เห็นว่าซัลเฟตในดินช่วยส่งเสริมการแลกเปลี่ยนซีลีเนียมทำให้ซีลีเนียมที่เป็นประโยชน์ในดินเพิ่มสูงขึ้น อย่างไรก็ตาม ไม่พบสหสัมพันธ์ระหว่างปริมาณซีลีเนียมที่เป็นประโยชน์ที่สกัดได้จากทั้งสามน้ำยาสกัดกับปริมาณซีลีเนียมทั้งหมด ทั้งนี้เป็นผลมาจากซีลีเนียมในดินที่ทำการศึกษาส่วนใหญ่อยู่ในรูปที่ทนทาน (94% ของปริมาณซีลีเนียมทั้งหมด) งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าดินนาบริเวณที่ราบลุ่มภาคกลาง ตอนล่างของไทยมีความเสี่ยงต่อการขาดแคลนซีลีเนียม ทั้งนี้ปัจจัยที่มีผลต่อการเคลื่อนที่ของซีลีเนียมจากดินสู่ข้าวยังจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมSelenium (Se) is an essential micronutrient for homeostasis in humans; consumption of rice that is a vital staple food of world population is a pathway of obtaining sufficient Se intake in humans. Nonetheless, Se concentration in rice is dependent on available Se levels in soils. Therefore, the main objectives of this study were to quantify total and available forms of Se in paddy soils in the central plain of Thailand. Hence, this area is important for paddy rice cultivation and to unravel relationships of Se extractability with soil properties controlling soil Se availability. Three single extractants used to evaluate soil Se availability included KH2PO4 , NaHCO3 , and water. The results demonstrated that total Se concentration in the studied soils was classified as deficient to moderate to high ranges (0.03–1.64 mg kg-1 , median 0.24 mg kg-1 ). The Se extractability differed among the extractions with the concentrations decreasing in the following order: Se-KH2PO4 > Se-NaHCO3 >> Se-water. There were positive intrarelationships among the three Se extractions ( α = 0.05). The Se-KH2PO4 was negatively correlated with oxalate extractable Fe (r = -0.46*) for the entire dataset, suggesting that poorly crystalline Fe oxides could enhance Se adsorption and thereby decrease the soil Se availability. The Se-KH2PO4 was also positively related to extractable SO4 2 (r = 0.96*) for the subsoil dataset, reflecting that sulfate could promote exchangeable Se and thus increase the soil Se availability. There were no relationships of any extractable Se with total Se, which are attributed to the Se in the studied soils were present in the residual phase (94% of total soil Se). The results from the study suggested that paddy soils in the lower central plain of Thailand were risky to Se deficiency, which factors affecting Se mobility from soils to rice plant are importantly required for further investigation.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: วรชาติ วิศวพิพัฒน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: ณัฐพล จิตมาตย์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Name: สุรเชษฎ์ อร่ามรักษ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2567-05-23

Issued: 2567-05-23

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://kasetsart.idm.oclc.org/login?url=http://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/natnaree-unr-all.pdf

CallNumber: S592.6.S4.ณ113

tha

Spatial: ไทย (ภาคกลาง)

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ปฐพีวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	natnaree-unr-all.pdf	3.41 MB	3	2024-12-21 09:18:11

ใช้เวลา

0.02538 วินาที