การศึกษาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มีต่อผลผลิตข้าว เพื่อออกแบบการประกันภัยตามดัชนีอากาศในเขตภาคเหนือ

The study of impacts of climate change on rice yield for weather index insurance scheme in the northern region

Name: ศศิวิมล ภู่พวง

keyword: สภาพอากาศ

ThaSH: การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

; การประกันภัยตามดัชนีอากาศ

; ผลผลิต ข้าว

; ความเสี่ยง

; เกษตรกร

; ภาคเหนือ

; มหาวิทยาลัยแม่โจ้ คอลเลคชันพิเศษ สิ่งพิมพ์ภาคเหนือ

Abstract: ปัจจุบันทั่วโลกกำลังเผชิญกับปัญหาภาวะโลกร้อน รวมไปถึงความแปรปรวนของสภาพอากาศ ทำให้เกิดความฝันผวนของฤดูกาลซึ่งส่งผลต่อการประกอบอาชีพเกษตรกรรม และในประเทศไทยมีการทำนาโดยใช้พื้นที่รวมทั้งประเทศมากถึงร้อยละ 46.00 ของพื้นที่ทำการเกษตร การวิจัยครั้ง นี้ผู้วิจัยจึงเห็นถึงโอกาสในการช่วยเหลือเกษตรกรเพื่อให้เกิดการปรับตัวและลดความเสี่ยงจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่จะส่งผลต่อผลผลิตข้าวและรายได้ของเกษตรกรในอนาคต โดยนำเสนอในรูปแบบของการประกันภัยตามดัชนีสภาพอากาศ (Weather Index Insurance, WI) ซึ่งข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาในครั้งนี้เป็นชัอมูลเกี่ยวกับ อุณหภูมิ ปริมาณน้ำฝน และผลผลิตข้าวนาปี ซึ่งเป็นข้อมูลพาแนล (Panel Data) ย้อนหลัง 31 ปี จากจังหวัดในภาคเหนือ 15 จังหวัด และข้อมูลจำลองสภาพอากาศในอนาคตจากแบบจำลองภูมิอากาศโลก ECHAM4 และแบบจำลองภูมิอากาศภูมิภาค PRECIS วิเคราะห์ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มีต่อผลผลิตข้าวด้วยแบบจำลอง Fixed Effect และใช้วิธีการประมาณค่าด้วยวิธีกำลังสองน้อยที่สุดแบบทั่วไปที่เป็นไปได้ (Feasible Generalized Least Squares: FGLS) เพื่อประมาณค่าสัมประสิทธิ์ของสมการค่าเฉลี่ย ซึ่งผลการวิเคราะห์พบว่า ปัจจัยด้านอุณหภูมิส่งผลกระทบทางลบต่อผลผลิตข้าวนาปี และปัจจัยด้านปริมาณน้ำฝนส่งผลกระทบทางบวกต่อผลผลิตข้าวนาปี ส่วนการออกแบบประกันตามดัชนีอากาศในครั้งนี้ใช้ค่าของอุณหภูมิ มีรูปแบบเป็น Call Option คือ เกษตรกรที่ทำประกันจะได้รับเงินค่าสินไหมทดแทนเมื่ออุณหภูมิเฉลี่ยที่เกิดขึ้นจริงสูงกว่าคำอุณหภูมิในระดับที่ทำประกันไว้ ผลการออกแบบกรมธรรม์พบว่า ผู้ที่ทำประกันภัยจะมีรายได้ที่มากกว่าและมีค่าความแปรปรวนของรายได้ที่น้อยกว่าผู้ที่ไม่ได้ทำประกันภัย และเมื่อสอบถามความสนใจในการเข้าร่วมทำประกันภัยตามดัชนีอากาศที่วัดค่าจากอุณหภูมิ โดยใช้แบบสอบถามกับเกษตรกรผู้ปลูกข้าวนาปี วิเคราะห์ด้วยแบบจำลองสมการถดถอยโลจิสติกสองทางเลือก (Binary Logistic Regression Model) พบว่า เกษตรกรมีความสนใจและไม่สนใจทำประกันภัยเป็นสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน และมีปัจจัยที่ส่งผลต่อความน่าจะเป็นที่เกษตรกรจะสนใจทำประกันภัยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติดังนั้นการที่จะนำการประกันภัยตามดัชนีอากาศไปใช้เพื่อเป็นเครื่องมือลดความเสี่ยงของเกษตรกรให้บรรลุผลนั้น ย่อมต้องสร้างความเข้าใจในระบบประกันภัยแก่เกษตรกร นอกจากนี้เกษตรกรควรเตรียมความพร้อมและปรับตัวจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศหน่วยงานภาครัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องเตรียมการช่วยเหลือ การให้ความรู้และสนับสนุนด้านเทคโนโลยี เพื่อลดความเสี่ยงจากสภโภูมิอากาศอย่างต่อเนื่องต่อไป คำสำคัญ : สภาพอากาศ, การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ, การประกันภัยตามดัชนีอากาศ, ผลผลิตข้าว, ความเสี่ยง, เกษตรกร, ภาคเหนือ"

มหาวิทยาลัยแม่โจ้. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: mjudc@mju.ac.th

Name: นิโรจน์ สินณรงค์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: ขนิษฐา เสถียรพีระกุล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Name: กฤตวิทย์ อัจฉริยะพานิชกุล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2020

Modified: 2568-01-14

Issued: 2565-11-14

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

Th

tha

Spatial: Thailand

DegreeName: ปริญญาเอก ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ประยุกต์

Level: Doctoral Degree

Descipline: Doctor of Philosophy in Applied Economics

Grantor: Maejo University

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	abstract.pdf	2.06 MB	3	2024-08-10 07:31:47
2	fulltext.pdf	158.89 MB	33	2024-10-22 15:09:37

ใช้เวลา

0.019204 วินาที