ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ส่งผลต่อสุขภาพของเกษตรกรที่ปลูกข้าวโพด ตำบลสถาน อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน
Factors related to the use of pesticide behavior that affecting to corn farmer's health at Sathan Sub-district, Nanoi District, Nan Province
Abstract:
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยภาคตัดขวาง (Cross sectional study) เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคล (เพศ, อายุ, การศึกษา, รายได้, ความรู้, ประสบการณ์ในการปลูกข้าวโพด) และแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ ของเกษตรกรผู้ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในการปลูกข้าวโพด และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล (เพศ, อายุ, การศึกษา, รายได้, ความรู้, ประสบการณ์ในการปลูกข้าวโพด) และแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ กับพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในการปลูกข้าวโพดของเกษตรกร ตำบลสถาน อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรที่ประกอบอาชีพปลูกข้าวโพด อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลสถาน อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน โดยศึกษาในช่วงเดือน เมษายน 2561 จำนวน 280 ราย ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและอนุมานวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ด้วยสถิติทดสอบ สถิติ Chi square test และ Fishers exact test ผลการศึกษาพบว่าเกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 49.66 ±7.33 ปี สถานภาพสมรส ร้อยละ 90.4 จบการศึกษาในระดับชั้นประถมศึกษา ร้อยละ 60.7 มีรายได้เฉลี่ยของครอบครัวต่อปี มากกว่า 25,000 บาท ขึ้นไป ร้อยละ 49.6 มีประสบการณ์ในการปลูกข้าวโพดเฉลี่ย 18.90 ±10.02 ปี มีพื้นที่ในการเพาะปลูกเฉลี่ย 16.70 ± 9.99 ไร่ ประสบการณ์ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในการเพาะปลูกข้าวโพดเฉลี่ย 16.70 ± 8.94 ปี มีการใช้สารเคมีในการกำจัดศัตรูพืชต่อการเพาะปลูกข้าวโพด จำนวน 1-5 ครั้งต่อปี และส่วนใหญ่ไม่เคยมีอาการผิดปกติหรืออาการเจ็บป่วยหลังจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ร้อยละ 63.9 มีความรู้ในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในระดับปานกลาง การเข้าถึงแหล่งจำหน่ายสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในระดับต่ำ ด้านแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ พบว่า การรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรง การรับรู้ประโยชน์ ของการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับสูง การรับรู้อุปสรรคของการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับปานกลาง และมีพฤติกรรมในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับสูง เมื่อทดสอบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช พบว่าประสบการณ์ในการปลูกข้าวโพด และการรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติตนในการป้องกันการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05) ดังนั้นเจ้าหน้าที่สาธารณสุขควรให้ความสำคัญ ในการให้ความรู้ ความเข้าใจแก่เกษตรกรในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอย่างถูกต้อง และการรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติตนในการป้องกันการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช เพื่อนำไปสู่พฤติกรรมการใช้สารเคมีที่ถูกต้องและปลอดภัยต่อไป
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์