ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองของหญิงไทยในจังหวัดลำปาง
Factors affecting breast self-examination behavior among Thai woman in Lampang Province
Abstract:
การตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นหนึ่งในนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขในการคัดกรองมะเร็งเต้านม ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา พบว่า ข้อมูลตัวชี้วัดแสดงให้เห็นว่าการตรวจเต้านมด้วยตนเองในเขตบริการสุขภาพที่ 1 ไม่ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 80 ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ (Analytical cross sectional study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองของหญิงไทยในจังหวัดลำปาง ความถูกต้องของการตรวจเต้านมด้วยตนเองของหญิงไทยในจังหวัดลำปางและปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริมที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเอง กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงไทยที่มีภูมิลำเนา และที่อยู่อาศัยภายในจังหวัดลำปาง อายุ 30-59 ปี จำนวน 400 คน คัดเลือกโดยการสุ่มตัวอย่าง แบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ที่มีโครงสร้าง และการประเมินการตรวจเต้านมกับหุ่นสาธิต (Breast Model) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน คือ Chi-squared test และ Logistic regression analysis นำเสนอค่าความสัมพันธ์ด้วย Odds ratio (OR) และช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 (95%CI) ผลการวิจัยพบว่า ความชุกของพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเอง คิดเป็นร้อยละ 45.50 ความถูกต้องของการตรวจเต้านมโดยส่วนใหญ่ พบว่าท่าที่ใช้ในการตรวจและท่าที่ใช้ในการคลำไม่พบความถูกต้อง ส่วนผลการวิเคราะห์แบบพหุลอจิติก พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ อายุ 40-49 ปี (OR=18.58, 95%CI=6.90-50.02) อายุ 50 59 ปี (OR=5.18, 95%CI=1.96-13.67) การอาศัยอยู่นอกเขตเทศบาล (OR=2.67, 95%CI=1.52-4.72) ปัจจัยนำด้านความรู้ระดับปานกลาง (OR=1.99, 95%CI=1.18-3.35) ความรู้ระดับสูง (OR=6.78, 95%CI=2.68-17.14) ปัจจัยเอื้อ ได้แก่ ความสะดวกระดับปานกลาง (OR=2.95, 95%CI=1.03-10.43) ความสะดวกระดับสูง (OR=3.01, 95%CI=1.02-9.18) ปัจจัยเสริม ได้แก่ การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมระดับปานกลาง (OR=0.41, 95%CI=0.19-0.87) การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคมระดับสูง (OR=0.76, 95%CI=0.41-0.98) ดังนั้นบุคลากรทางการแพทย์ควรมีการส่งเสริมให้ความรู้เกี่ยวกับมะเร็งเต้านมและการตรวจเต้านมด้วยตนเองที่ถูกต้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน กลุ่มสตรีอายุ 30-39 ปี ซึ่งเป็นวัยทำงานและอาศัยในเขตเทศบาลซึ่งมีอัตราการตรวจเต้านมด้วยตนเองต่ำกว่าสตรีที่อาศัยนอกเขตเทศบาล ทั้งนี้อาจมีการรณรงค์เชิงรุกโดยการอบรมให้ความรู้ในสถานที่ทำงาน/สถานที่ประกอบการ
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก
Role:
อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม
©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์