การจัดการขยะในชุมชนชาวลาหู่ : กรณีศึกษา บ้านแม่ปูนล่าง หมู่ที่ 9 ตำบลเวียง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย

Managing waste of Mae Poonlang people : a case study from Mae Poonlang Community, Moo 9 Tambon Wiang, Wiang Pa Pao District, Chiang Rai Province

Name: จันทกร จันดี

keyword: การจัดการขยะมูลฝอย

; ขยะ

; ชาวลาหู่

; บ้านแม่ปูนล่าง

; ตำบลเวียง

; อำเภอเวียงป่าเป้า

; เชียงราย

Abstract: ผู้ศึกษาได้ศึกษาวิจัยเฉพาะเรื่อง “การจัดการขยะในชุมชนชาวลาหู่” กรณีศึกษา หมู่บ้านแม่ปูนล่าง ตำบลเวียง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย เป็นการศึกษาการจัดการขยะ ในชุมชนชาวลาหู่ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาถึงพฤติกรรมการจัดการขยะของชาวลาหู่บ้านแม่ปูนล่าง 2) เพื่อศึกษาประเภทขยะและปริมาณขยะของชาวลาหู่บ้านแม่ปูนล่าง 3) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์มาตรการจัดการขยะที่มีอยู่ในปัจจุบันของชาวลาหู่ บ้านแม่ปูนล่าง การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตโดยใช้ระยะเวลาในการศึกษา 7 เดือน ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2560-เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2561 และตรวจสอบข้อมูลสามเส้า (Triangulation) และการสังเกต จากสภาพเศรษฐกิจในหมู่บ้านแม่ปูนล่างที่เติบโตอย่างรวดเร็วชาวลาหู่มีรายได้มากขึ้นส่งผลให้พฤติกรรมในการบริโภคเปลี่ยนไป กล่าวคือ ชาวลาหู่นิยมซื้อสินค้าในร้านสะดวกซื้อและร้านค้าในชุมชนมากขึ้น เนื่องจากมีรายได้มากขึ้นและร้านสะดวกซื้อมีจำนวนเพิ่มขึ้นใน อำเภอเวียงป่าเป้า ดังนั้น วิธีเลือกซื้อสินค้าจึงมีการเปลี่ยนแปลงไป จากเดิมที่เน้นราคาถูกและหาซื้อได้ง่ายตามตลาดนัด ปัจจุบันก็หันมาเลือกซื้อสินค้าที่ทันสมัยและการบรรจุหีบห่อที่สวยงามและทนทานด้วย การทิ้งขยะในครัวเรือนของชาวลาหู่ในปัจจุบันเป็นการทิ้งขยะแบบบริหารจัดการเองโดยแต่ละครัวเรือนจะหาที่รองรับขยะเอง ชาวลาหู่มีการรวบรวมขยะมูลฝอยในพื้นที่บ้านแม่ปูนล่าง มี 2 ลักษณะ ดังนี้ การรองรับขยะมูลฝอยแบบที่เดียว การรองรับขยะมูลฝอยหลายที่และผู้ศึกษายังได้ทำการศึกษาเกี่ยวกับรูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยของชาวลาหู่ในปัจจุบันส่วนใหญ่ใช้วิธีการเผา ซึ่งแบ่งการเผาเป็น 2 รูปแบบ ดังนี้ การจัดการขยะของผู้นำชุมชนโดยการเผาขยะที่บ่อเผาหมู่บ้าน การจัดการขยะของชาวลาหู่โดยการเผาขยะในบริเวณรอบบ้าน ผู้ศึกษาได้ศึกษาประเภทขยะและปริมาณขยะในชุมชนชาวลาหู่ จากการสังเกตประเภทขยะและปริมาณขยะทำให้ผู้ศึกษาเกิดข้อค้นพบว่าในชุมชนควรจะมีที่ไว้รองรับขยะของชุมชนเพื่อที่จะลดปริมาณขยะที่สามารถสร้างมูลค่าให้มีประโยชน์กว่าการถูกกำจัดโดยเผา ทำให้ผู้ศึกษาและทางผู้นำชุมชนได้ปรึกษาหารือกับทางคณะกรรมหมู่บ้านและคนในชุมชนจึงเกิดเป็นโครงการธนาคารขยะชุมชนขึ้นเพื่อจัดการกับขยะที่มีมูลค่าได้แยกออกจากขยะที่ไม่มีมูลค่า ธนาคารขยะจะเป็นที่รองรับขยะรีไซเคิลบางส่วน แต่ในส่วนขยะที่มีการตกค้างคงต้องมีการวางแผนและจัดการต่อไป การบริหารจัดการขยะมูลฝอยของชาวลาหู่บ้านแม่ปูนล่าง จากการศึกษาเกี่ยวกับโครงการศึกษาความเหมาะสมในการจัดการขยะมูลฝอย องค์การบริหารส่วนตำบลเวียง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย พบว่าพื้นที่ดังกล่าว ไม่มีระบบการจัดการเก็บขยะ ไม่มีการสร้างกฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับ ให้ประชาชนปฏิบัติ ประชาชนกำจัดขยะพลาสติกโดยการเผา ซึ่งก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ สำหรับการจัดการในพื้นที่กำจัดขยะมูลฝอยแบบเทกองกลางแจ้งของบ้านแม่ปูนล่าง พบว่า เป็นพื้นที่ของคนในชุมชนซึ่งใช้งบจากเงินกองกลางหมู่บ้านที่ได้จากการให้เช่าพื้นที่สัญญาณโทรศัพท์ เนื่องจากเทศบาลตำบลเวียงมีพื้นที่จำกัดไม่สามารถหาพื้นที่กำจัดขยะในบริเวณพื้นที่ปกครองของตนเองได้ หลังการจัดซื้อได้ทำการขุดบ่อจำนวน 1 บ่อ ในพื้นที่เพื่อให้พื้นที่ดังกล่าว เพื่อการกำจัดขยะแบบเทกองให้ได้ปริมาตรความจุมากที่สุด ทางผู้นำชุมชนบ้านแม่ปูนล่างได้มีการกำหนดโซนของการทิ้งในบริเวณพื้นที่เทกองแต่จากการลงพื้นที่สังเกตพบว่า คนในชุมชนส่วนใหญ่จะไม่ได้เทขยะทิ้งตามโซนที่กำหนดไว้จึงทำให้มีขยะล้นพื้นที่และขยะมูลฝอยขวางทางเข้าออก อย่างไรก็ตามการจัดการขยะในชุมชนชาวลาหู่มีความแตกต่างกันไปตามสภาพพื้นที่หรือลักษณะทางกายภาพในขณะที่ชาวบ้านยังไม่มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการขยะดังกล่าวและทางผู้นำชุมชนไม่มีกลไกในการพัฒนาในอนาคตอาจทำให้เกิดปัญหาต่างๆตามมา การจัดการขยะในชุมชนชาวลาหู่ต้องมีขั้นตอนและวิธีการในการจัดการขยะที่ถูกสุขลักษณะและต้องมีความสอดคล้องกับพื้นที่หมู่บ้านด้วยคนในชุมชนควรตระหนักถึงการฟื้นฟูและอนุรักษ์พื้นที่ที่ในปัจจุบันชาวบ้านได้ใช้เป็นที่เผาขยะชุมชนเพื่อเป็นประโยชน์ของคนรุ่นต่อไป

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: เกษร สำเภาทอง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2560

Modified: 2564-04-19

Issued: 2564-04-19

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2017.1042

tha

DegreeName: ประกาศนียบัตรบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: บัณฑิตอาสาสมัคร

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	1996jantakon.pdf	3.2 MB	57	2025-09-27 20:55:26

ใช้เวลา

0.028779 วินาที