ศึกษาภาวะผู้นำของพระธรรมมงคลรังษี (คำบ่อ อรุโณ) ที่มีต่อการพัฒนาสังคมและองค์กรสงฆ์จังหวัดหนองคาย

A Study of the Leadership of Phradhammongkhonrungsri (Khqmbo Aruno) Towards the Social Development of the Buddhist Organization in Nongkhai Province

Name: สนั่น บำรุงภักดี

keyword: การพัฒนาสังคม

; ภาวะผู้นำของพระธรรมมงคลรังษี (คำบ่อ อรุโณ)

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาองค์ความรู้และความเป็นผู้นำในคัมภีร์พระพุทธศาสนา (๒) เพื่อศึกษาบทบาทภาวะของผู้นำในแต่ละด้านของพระธรรมมงคลรังษี (คำบ่อ อรุโณ) ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค ๘ และ (๓) เพื่อศึกษาผลการวิเครคาะห์บทบาทภาวะความเป็นผู้นำของพระธรรมมงคลรังษี (คำบ่อ อรุโณ) ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค ๘ ที่มีต่อการพัฒนาสังคมและองค์กรคณะสงฆ์ จังหวัดหนองคาย โดยการศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ และมีการเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนาม เพื่อนำมาประกอบวิทยานิพนธ์ให้สมบูรณ์ และนำเสนอผลการศึกษาโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยครั้งนี้พบว่า บทบาทภาวะความเป็นผู้นำของพระธรรมมงคลรังสี (คำบ่อ อรุโณ) พบว่าท่านใช้หลักธรรมภาวะผู้นำที่ดีกล่าวคือ รู้จักหลักอธิปไตย ๓ หลักพรหมวิหาร ๔ สังคหวัตถุ ๔ พละ ๕ สาราณิยธรรม ๖ ทิศหก อปริหานิยธรรม ๗ และหลักสัปปุริสธรรม ๗ ในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ ๖ ด้าน คือ ๑. ด้านการปกครอง ๒. ด้านการศาสนศึกษา ๓. ด้านการศึกษาสงเคราะห์ ๔. ด้านการเผยแผ่ ๕. ด้านการสาธารณูประโภค และ ๖. ด้านการสาธารณะสงฆ์เคราะห์ ซึ่งสรุปภารกิจลงได้ ๓ ด้าน คือ ด้านวัตถุ ด้านจิตใจและด้านสังคม (๑) ในด้านวัตถุ พบว่า พระธรรมมงคลรังสี (คำบ่อ อรุโณ) เป็นผู้มีบทบาทภาวะผู้นำด้านวัตถุ โดยท่านได้ช่วยเหลือสงเคราะห์แก่วัดต่างๆ ในเขตปกครอง ตลอดจนภิกษุสามเณรและประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อน เท่าที่พระสงฆ์องค์หนึ่งพึงปฏิบัติต่อพุทธบริษัทด้วยกันได้ โดยวัตถุประสงค์สำคัญ คือ บรรเทาความทุกข์ทางกาย แก่ผู้ไปขอความช่วยเหลือจากท่าน ท่านจึงสงเคราะห์เต็มกำลังความสามารถ และเป็นแบบอย่างในฐานะผู้นำที่ดีต่อคนอื่น ตัวอย่างที่ท่านสงเคราะห์เช่น การสร้างอาคารเสนาสนะต่างๆ (๒) ในด้านจิตใจพบว่า พระธรรมมงคลรังสี (คำบ่อ อรุโณ) เป็นผู้มีบทบาทภาวะผู้นำด้านจิตใจ เพื่อปลูกฝังศีลธรรมสู่พุทธศาสนิกชน ที่แสวงหาความพ้นทุกข์ โดยท่านได้จัดอบรม แสดงธรรม บรรยายธรรม แจกเอกสาร แจกแผ่นบันทึกเสียงเทศน์ เป็นต้นไปสู่วัดต่างๆ เพื่อนำไปแสดงแก่ประชาชนและให้ประชาชนเข้าถึงหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา นอกจากนั้น ยังแสดงธรรมผ่านทางสถานีวิทยุ F.M. ๙๗.๗๕ MHz วัดโพธิชัย พระอารามหลวงและสถานีต่างๆจังหวัดหนองคาย และก็ยังได้จัดกิจกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เช่น วันวิสาขะบูชา วันมาฆะบูชา โดยมีการปฏิบัติธรรมเพื่อเฉลิมพระเกียรติ การนั่งสมาธิ เจริญเมตตา และการท่องบนสาธยายพระไตรปิฎก เป็นต้น อันเป็นแนวทางให้พุทธศาสนิกชนมีกิจกรรมร่วมกัน และรู้จักคุณค่าในการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุข ปราศจากการเบียดเบียนหรือประทุษร้ายต่อคนอื่น (๓) ในด้านสังคม พบว่า พระธรรมมงคลรังสี (คำบ่อ อรุโณ) เป็นผู้มีบทบาทภาวะผู้นำด้านสังคม กล่าวคือ (ก) ในฝ่ายคณะสงฆ์ ท่านได้จัดประชุมปรึกษาหารือกับพระสงฆ์เนื่องๆ เช่น การลงอุโบสถสามัคคีร่วมกันเป็นต้น (ข) ฝ่ายคฤหัสถ์ ท่านได้ให้คำปรึกษาในฐานะของพระสงฆ์ที่เป็นหมอรักษาโรคทางจิตใจ และร่วมมือปฏิบัติกันทุกภาคส่วน การแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างองค์กรสงฆ์กับบุคคล หรือระหว่างประชาชนด้วยกัน เป็นต้น ซึ่งผู้ไกล่เกลี่ยในกรณีพิพาทเหล่านี้ จะต้องได้รับการยอมรับกับทุกฝ่าย การเจรจาจึงจะประสบผลสำเร็จ

Abstract: The three purposes of this thesis were; 1) to study the body of knowledge and the leadership in Buddhist texts, 2) to study the roles of leadership for each aspect Phradhammamongkhonrangsri (Khmbo Aruno), the 8th Ecclesiastical Regional Governor’s Advisor and 3) to study the results of analyzing the roles of leadership of Phramongkhondhammarangsri (Khambo Aruno), the 8th Ecclesiastical Regional Governor’s Advisor towards the social development and Sangha’s Organization in Nongkhai Province. This research was the qualitative research collecting the data from the field interview in order to compile to make it more complement and to report the result of the research with the descriptive analysis. The results the results were as follows: The roles of leadership of Phradhammamongkhonrangsri (Khambo Aruno) were found that he applied the principle of Dhamma of the good leadership , that is, to know how to apply the Principle of the Threefold Dominant Supremacy, the four Sublime States of Mind. The Four Bases of Sympathy, the Five Strength Forces, the Six Virtues for Fraternal Living, the Six Directions, the Seven Conditions of Welfare, and the Seven qualities of Gentleman for the administration of Six Sangha’s activities, namely, 1) in the aspect of administration, 2) in the aspect of religious education, 3) the aspect of the educational assistance 4) the aspect of dissemination 5) the aspect of unity and the aspect of the public assistance, all these included into the three burdens, that is, the material aspect, spiritual aspect and the social aspect. (1) For the aspect of material aspect, it was found that Phradhammmongkonrangsri, (Khambo Aruno) posses the role of leadership in the material aspect by his assistance to various temples in the territory of administration including the monks, novices and people who get the troubles rather than one monk should practice towards the Buddhist assembles by having the important objects, that is, to relieve the physical suffering to one who request for assistance from him. He gives an assistance with his full ability and to be good model as the good leadership for others: the models that he uses are as to build many dwellings. (2) For the spiritual aspect, it was found that Phradhammongkonrangsri (Khambo Arunot) posses the role of spiritual leadership in order to implant the morality for the Buddhists who search for the way of cessation of suffering such as training preaching Dhamma, explaining Dhamma, distributing the documents and distributing the tape of preaching Dhamma etc. and sending all materials as mentioned to various temples in order to spread out Dhamma to all the Buddhists. In addition, he preached Dhamma through the radio station kin F.M.97.75.MHz of Wat Phochai, the Royal temple and diversities of the Radio station in Nongkhai Province and various activities are managed in the Buddhist Holidays such as Visakha Day and Makha day etc. by practicing Dhamma in order to glorify the king’s dignity, to practice meditation, loving-kindness, and to recite Tipitaka etc. in order to be the guideline for the Buddhists to practice Dhamma together and to know the value in carrying out their happy life without troubling the others. (3) For the social aspect, it was found that Phradhammongkonrangsri (Khambo Aruno) posses the role of leadership in the social aspect, that is, (a) for the Sanghas, he always organizes the meeting with Sanghas such as to perform the activities in the Consecrated Assembly Hall together (b) for the layman, he has advised people as the Buddhist monk who has been the spiritual treater and participated with all sectors. He solved the conflict between the Sangha’s assembly and the Buddhists or among people together. Besides these, he still tries his best to release the case of dispute with good agreement.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระราเชนทร์ วิสารโท

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระครูจิรธรรมธัช

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2561

Modified: 2562-09-27

Issued: 2562-09-27

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Sanan.pdf	3.32 MB	33	2025-02-03 23:03:44

ใช้เวลา

0.018423 วินาที