ภูมิปัญญาการประเมินศักยภาพลำน้ำโดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ : กรณีศึกษาลำน้ำปิง อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร

Name: สุภาสพงษ์ รู้ทำนอง

Name: วัลลภ ทองอ่อน

keyword: น้ำ - การตรวจสอบคุณภาพ

ThaSH: ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์

ThaSH: แม่น้ำปิง - การสำรวจ

Abstract: การศึกษาภูมิปัญญาการประเมินศักยภาพลำน้ำโดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ : กรณีศึกษา ลำน้ำแม่ปิง อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร ใช้วิธีการประเมินศักยภาพลำน้ำ โดยการซ้อนทับข้อมูลแบบราสเตอร์ในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ 3 ชั้นข้อมูล ได้แก่ 1) คุณภาพของน้ำในแหล่งน้ำ โดยใช้เกณฑ์ชี้วัดภูมิปัญญาชาวบ้าน 2) ลักษณะทางกายภาพของลำน้ำและผลกระทบจากคน และ 3) โอกาสปนเปื้อนของแหล่งน้ำจากการใช้ที่ดิน โดยที่การศึกษาปัจจัยคุณภาพของน้ำในแหล่งน้ำโดยใช้เกณฑ์ชี้วัดภูมิปัญญาชาวบ้าน ใช้วิธีการประเมินคุณภาพน้ำร่วมกันจากระดับ คุณภาพน้ำที่ได้จากการใช้ตัวชี้วัดสัตว์เล็กน้ำจืด ปลา และสัตว์ริมน้ำ ตามลำดับ ส่วนการศึกษาปัจจัยลักษณะทางกายภาพของลำน้ำและผลกระทบจากคน ใช้วิธีการสำรวจและให้ค่าคะแนนใน 2 ปัจจัย คือ ลักษณะทางกายภาพลำน้ำและผลกระทบจากคน และการศึกษาโอกาสปนเปื้อนของแหล่งน้ำจากการใช้ที่ดิน ใช้วิธีการสร้างชุดข้อมูลใหม่จากตารางการตัดสินใจ ผลการศึกษาตัวชี้วัดคุณภาพน้ำโดยใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน กำหนดตัวชี้วัดได้เป็นสัตว์เล็ก- น้ำจืด 18 ชนิด คือ ตัวอ่อนแมลงปอเหงือกแฉก ชีปะขาวขุดรู ชีปะขาวตัวแบน กุ้ง ตัวอ่อนแมลงปอ (อีนิ้วหรืออีเน้ว) หอยฝาเดียวขนาดใหญ่กว่า 15 ม.ม. (หอยอีแง้บ) หอยเจดีย์ หอยฝาเดียว จิงโจ้น้ำ (แมงกระเด้าน้ำ) มวนเข็ม แมงป่องเข็ม มวนวน มวนกรรเชียง ปู ปลิง หนอนริ้นดำ หนอนริ้นน้ำจืด และหนอนริ้นดูดเลือด ปลา 20 ชนิด คือ ปลาผีเสื้อ ปลาแค้ ปลาค้อ ปลาเคี้ยวไก้ ปลาน้ำหมึก ปลา-จาด ปลาอีดูด ปลามะไฟ ปลาแก้มช้ำ ปลาซิว ปลาขี้ยอก ปลากระทิง ปลาสลาด ปลาก้าง ปลากริม ปลาไหล ปลาเข็ม ปลาหมอ ปลานิล และปลากินยูง และสัตว์ริมน้ำ 28 ชนิด คือ นาก จิ้งจกน้ำ เขียดอ่องหรือกบอ่อง แมลงปอ แมลงปอเข็ม นกกระเต็น นกกาน้ำเล็ก นกยางเขียว นกยางไฟหัวดำ นกยางเปีย นกยางควาย นกกระสาแดง นกยางกรอก นกทึดทือ เขียดบัว นกอุ้มบาตร นกเด้าลมหลัง-ขาว นกกวัก นกอีล้ำ นกเด้าดิน นกกระแตแต้แว้ด นกกางเขนบ้าน นกอีแพรดคอขาว นกจาบคา- หัวสีส้ม นกแซงแซวหาปลา นกตะขาบทุ่ง นกกระปูดใหญ่ และนกเค้าแมว ทั้งนี้ในพื้นที่ศึกษาไม่พบสัตว์ชี้วัด 4 ชนิด คือ ปลิง ปลาผีเสื้อ ปลากินยูง นาก และจิ้งจกน้ำ ผลการศึกษาคุณภาพของน้ำในแหล่งน้ำโดยใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน พบว่า ลำน้ำในพื้นที่ศึกษามีระดับคุณภาพน้ำดี (ร้อยละ 77.21) ส่วนผลการศึกษาคุณภาพลำน้ำโดยการวิเคราะห์ลักษณะทางกายภาพของลำน้ำและผลกระทบจากคน พบว่า ลำน้ำในพื้นที่ศึกษามีระดับคุณภาพลำน้ำดี (ร้อยละ 32.35) และผลการศึกษาโอกาสปนเปื้อนของแหล่งน้ำจากการใช้ที่ดิน พบว่า การใช้ที่ดินภายในพื้นที่ศึกษาก่อให้เกิดโอกาสการปนเปื้อนของสารเคมีและเชื้อโรคในระดับสูง โดยมีพื้นที่ที่อยู่ในเขตระดับการปนเปื้อนดังกล่าวมากที่สุด (ร้อยละ 70.56) การวิเคราะห์ศักยภาพลำน้ำใช้กระบวนการวิเคราะห์เชิงลำดับศักดิ์ ในการหาค่าถ่วงน้ำหนัก สร้างเป็นสมาการแบบจำลองศักยภาพลำน้ำ ได้ดังนี้ คือ ศักยภาพลำน้ำ เท่ากับ (7.00 X คุณภาพของน้ำในแหล่งน้ำโดยใช้เกณฑ์ชี้วัดภูมิปัญญาชาวบ้าน) + (2.34 X ลักษณะทางกายภาพของลำน้ำและผลกระทบจากคน) + (1.00 X โอกาสการปนเปื้อนของแหล่งน้ำจากการใช้ที่ดิน) ผลการซ้อนทับข้อมูล 3 ชั้นข้อมูล ด้วยสมาการดังกล่าว เพื่อประเมินศักยภาพลำน้ำในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ พบว่าลำน้ำในบริเวณพื้นที่ศึกษามีศักยภาพลำน้ำในระดับดี (ร้อยละ 75.23)

มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กำแพงเพชร

Email: lek_kanchana28@hotmail.com

Created: 2551

Modified: 2554-05-27

Issued: 2554-05-20

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	ปก.pdf	32.4 KB	170	2025-05-27 11:11:25
2	กิตติกรรมประกาศ.pdf	52.04 KB	82	2025-05-27 11:11:41
3	บทคัดย่อ.pdf	62.92 KB	235	2025-05-28 13:36:30
4	สารบัญ.pdf	132.67 KB	109	2025-05-27 11:12:21
5	บทที่ 1.pdf	103.27 KB	266	2025-05-27 11:12:54
6	บทที่ 2.pdf	988.75 KB	277	2025-10-24 13:32:22
7	บทที่ 3.pdf	192.88 KB	218	2022-10-28 09:24:45
8	บทที่ 4-1.pdf	2.08 MB	216	2021-01-07 12:16:44
9	บทที่ 4-2.pdf	680.54 KB	141	2020-12-24 21:15:38
10	บทที่ 4-3.pdf	107.76 KB	123	2020-12-06 03:03:40
11	บทที่ 4-4.pdf	1.2 MB	155	2020-12-24 21:15:19
12	บทที่ 5.pdf	122.76 KB	156	2021-06-01 16:21:57
13	บรรณานุกรม.pdf	147.5 KB	108	2020-03-18 15:38:41
14	ภาคผนวก.pdf	159.81 KB	89	2022-05-10 13:59:14

ใช้เวลา

0.116574 วินาที